Nhạc Lý Cơ Bản Từ A ---> Z

Từ hôm nay êm sẽ post các bài hưỡng dẫn nhạc lí cơ bản một cách cụ thể tại topic này <" border="0" alt="6.gif" /> mong các bác ko bàn luộn hay thách mắc gì cả ? nếu ai có khúc mác gì sẽ thảo luận tại một topic khác ok nào bài học bắt đầu (Nguồn : Nhạc Lý cơ bản )PHẦN I QUÃNGBài 1: Quãng là gì?Quãng là khoảng cách giữa hai nốt nhạc. Ðể xác định một quãng ta phải biết được kích cỡ số học và chất lượng của nó.Kích cỡ số học của quãngBằng cách tính toán số lượng nốt nhạc trong một quãng mà chúng ta có thể xác định được kích cỡ số học của nó. Khi tính toán phải bao gồm cả nốt đầu tiên và nốt kết thúc. Ví dụ từ Ðô tới Mi chúng ta có một quãng 3 (C-1, D-2, E-3). Trong phần kế tiếp bạn sẽ biết được mối quan hệ giữa số nốt và kích cỡ số học của Tuy nhiên, không phải tất cả các quãng có cùng giá trị số học như nhau đều có kích cỡ giống nhau. Ðó là lý do tại sao chúng ta cần phải xác định chất lượng của quãng bằng cách xác định chính xác số cung và nửa cung trong quãng.

 

Quãng 2Quãng 2 có các loại quãng 2 trưởng, quãng 2 thứ, quãng 2 tăng và quãng 2 giảm. Sau đây bạn có thể thấy được số lượng nửa cung phụ thuộc vào chất lượng của quãng 2:Quãng 2 giảm,: 0 nửa cungQuãng 2 thứ: 1 nửa cungQuãng 2 trưởng: 2 nửa cungQuãng 2 tăng: 3 nửa cungXác định chất lượng quãng 2Quãng 2 là loại quãng dễ xác định nhất. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải thành thạo việc xác định quãng 2 trước khi đi vào xác định các quãng khác.Ðể xác định chất lượng của quãng 2 chúng ta phải biết: Số lượng nửa cung chứa trong mỗi loại quãng 2 Thứ tự các nốt nhạc (C, C#-Db, D v.v...). Chúng ta phải nhớ rằng ngoài Mi-Fa và Si-Ðô, khoảng cách giữa hai nốt tự nhiên là một cung. Khi thuộc lòng những yếu tố này, chúng ta có thể tính ra được số nửa cung trong nháy mắt.Một cách khác để xác định chất lượng quãng 2 Nếu là hai nốt tự nhiên, chúng ta không cần phải tính số nửa cung nếu như vẫn nhớ rằng chỉ có Mi-Fa và Si-Ðô là nửa cung. Nếu có dấu hóa, chúng ta sử dụng phương pháp sau: Ðưa tất cả các nốt về tự nhiên để xác định chất lượng Cộng thêm dấu hoá và xem xét ảnh hưởng của nó đối với quãng Ví dụ: G#-A#:Ðưa các nốt về tự nhiên ta được G-A là một quãng 2 trưởng. (vì chỉ có E-F và B-C là quãng 2 thứ). Cộng thêm dấu thăng của nốt Sol. Quãng này bây giờ nhỏ lại và nó trở thành quãng 2 thứ. Cộng thêm một dấu thăng vào nốt La. Quãng này lớn lên và trở thành một quãng 2 trưởng. Một ví dụ khác: C#-D (dấu thăng kép)Ðưa các nốt về tự nhiên ta được C-D là một quãng 2 trưởng (vì chỉ có E-F và B-C là quãng 2 thứ). Cộng một dấu thăng vào nốt Ðô. Quãng này nhỏ lại trở thành quãng 2 thứ. Cộng một dấu thăng nốt Rê. Quãng này lớn lên trở thành quãng 2 trưởng. Công tiếp một dấu thăng vào nốt Rê. Quãng này tiếp tục lớn thêm và trở thành quãng 2 thăng. Phương pháp này rất hữu dụng đối với những quãng có chứa dấu hóa

 

Quãng 3Quãng 3 có thể có các loại quãng 3 thứ, trưởng, quãng 3 tăng hoặc quãng 3 giảm. Dưới đây bạn có thể biết được số nửa cung phụ thuộc vào chất lượng của quãng 3.Quãng 3 giảm: 1 cung (tức 2 nửa cung)Quãng 3 thứ: 1 cung rưỡi (tức 3 nửa cung)Quãng 3 trưởng: 2 cung (tức 4 nửa cung)Quãng 3 thăng: 2 cung rưỡi (tức 5 nửa cung)Xác định chất lượng quãng 3Một quãng ba có thể được xác định bằng cách phân tích các quãng 2 giữa các nốt thấp nhất, cao nhất và nốt giữa trong quãng. Ví dụ, quãng 3 Ðô - Mi gồm 2 quãng 2 là Ðô - Rê và Rê - Mi. Sử dụng bảng dưới đây để xác định chất lượng của quãng 3:Nếu như các quãng 2 là: thứ - trưởng trưởng - thăng - thì quãng 3 sẽ là: thứ giảm - thứ thứ - trưởng trưởng - trưởng thăng Tuân thủ phương pháp này, chúng ta có thể thấy rằng Ðô - Mi là một quãng 3 trưởng bởi vì cả hai quãng 2 Ðô - Rê và Rê - Mi đều là quãng trưởng.Nếu như bất kỳ nốt nào có dấu hóa thì chúng ta cũng xác định như vậy, không quan tâm dấu hóa, sau đó phân tích ảnh hưởng của dấu hóaVí dụ, Ab-Cb:Ðưa các nốt về tự nhiên ta được A-B là quãng 2 trưởng, B-C là quãng 2 thứ, cho nên A-C là quãng 3 thứ Cộng thêm dấu giáng vào nốt La. Quãng này trở thành quãng 3 trưởng Cộng thêm dấu giáng vào nốt Ðô, quãng này trở thành quãng 3 thứ Cách khác để xác định chất lượng quãng 3 Cách khác để xác định chất lượng quãng 3Học thuộc số lượng cung trong mỗi loại quãng 3 và tính số lượng cung và nữa cung để xác định. Kết hợp các quãng 3 với âm giai và bộ ba (ba nốt cơ bản của hợp âm)... Ví dụ, quãng 3 D-F# có thể kết hợp với cấp I và cấp III của âm giai Rê trưởng hoặc của hợp âm Rê trưởng. Nếu chúng ta biết rằng quãng 3 từ cấp I đến cấp III trong một âm giai trưởng hoặc trong một hợp âm trưởng là quãng trưởng thì chúng ta sẽ biết rằng D-F# là một quãng 3 trưởng.

 

QUÃNG 4Quãng 4 có thể có các loại quãng 4 đúng, quãng 4 tăng và quảng 4 giảm. Dưới đây chúng ta có thể biết số cung của các quãng 4 theo chất lượng của nó:Quãng 4 giảm: 2 cung (tức 4 nửa cung)Quãng 4 đúng: 2 cung rưỡi (tức 5 nửa cung)Quãng 4 tăng: 3 cung (tức 6 nửa cung )Xác định chất lượng của quãng 4Khi phân tích chất lượng của quãng 4 chúng ta nên biết rằng: Một quãng 4 gọi là quãng 4 đúng nếu như tất cả các nốt trong quãng đều là nốt tự nhiên ngoại trừ quãng 4 Fa - Si là quãng 4 tăng. Nếu như có dấu hoá thì bạn có thể xác định không quan tâm đến dấu hóa rồi sau đó phân tích sự ảnh hưởng của các dấu biến lên quãng đó.Ví dụ,: G-C#:Một ví dụ khác: C#-F#:Việc xác định quãng 4 bằng cách tính toán số cung và nửa cung sẽ rất chậm và dễ nhầm lẫn.

 

QUÃNG 5Chúng ta có các loại cung quãng 5 đúng, quãng 5 tăng và quãng 5 giảm. Dưới đây bạn có thể biết được số cung của quãng 5 theo chất lượng của nó.Quãng 5 giảm: 3 cung (tức 6 nửa cung)Quãng 5 đúng: 3 cung rưỡi (tức 7 nửa cung)Quãng 5 tăng: 4 cung (tức 8 nửa cung)Xác định chất lượng quãng 5Khi phân tích chất lượng của quãng 5 cần biết: Quãng 5 là một quãng 5 đúng nếu như các nốt là nốt tự nhiên ngoại trừ Si - Fa là quãng 5 giảm Nếu như có dấu biến thì bạn cũng xác định không quan tâm đến dấu hóa, sau đó phân tích sự ảnh hưởng của dấu hóa lên chất lượng quãng.Ví dụ: Việc xác định quãng 5 bằng cách tính toán số cung và nữa cung sẽ rất chậm và dễ nhầm lẫn

 

QUÃNG 6Quãng 6 có thể có các loại quãng 6 trưởng, quãng 6 thứ, quãng 6 tăng và quãng 6 giảm. Dưới đây bạn có thể biết được số cung của quãng 6 theo chất lượng của nóQuãng 6 giảm: 3 cung rưỡi (tức 7 nửa cung)Quãng 6 thứ: 4 cung (tức 8 nửa cung)Quãng 6 trưởng: 4 cung rưỡi (tức 9 nửa cung)Quãng 6 tăng: 5 cung (tức 10 nửa cung)Xác định chất lượng quãng 6Cách dễ dàng nhất để xác định chất lượng của quãng 6 là đảo quãng và xác định chất lượng của quãng 3 tạo thành. Ví dụ, C#-A#: Quãng nghịch đảo là A#-C#. Chúng ta xác định quãng ba tạo thành này. A#-C# là quãng 3 thứ nên C#-A# là quãng 6 trưởng. Một quãng 6 trưởng sẽ trở thành một quãng 3 thứ sau khi nghịch đảo

 

QUÃNG 7Quãng 7 có thể có các loại quãng 7 trưởng, quãng 7 thứ, quãng 7 tăng và quãng 7 giảm. Dưới đây bạn có thể biết được số cung của quãng 7 theo chất lượng của nó.Quãng 7 giảm: 4 cung rưỡi (tức 9 nửa cung)Quãng 7 thứ: 5 cung (tức 10 nửa cung)Quãng 7 trưởng: 5 cung rưỡi (tức 11 nửa cung)Quãng 7 tăng: 6 cung (tức 12 nửa cung)Xác định chất lượng quãng 7Cách dễ dàng nhất để xác định chất lượng của quãng 7 là đảo quãng và xác định chất lượng của quãng 2 tạo thành. Ví dụ, quãng C-B: Quãng nghịch đảo là B-C. Chúng ta xác định quãng 2 tạo thành. B-C là một quãng 2 thứ nên C-B là một 7 trưởng Quãng 7 trưởng trở thành quãng 2 thứ sau khi đảo quãng

 

Quãng 8Quãng 8 có thể có các loại quãng 8 đúng, quãng 8 tăng và quãng 8 giảm. Dưới đây chúng ta có thể biết được số cung của quãng 8 theo chất lượng của nó.Quãng 8 giảm: 5 cung rưỡi (tức 11 nửa cung)Quãng 8 đúng: 6 cung (tức 12 nửa cung)

 

Bài 2: Cung và nửa cungTrong hệ thống bình quân, quãng tám được chia chính xác thành 12 nốt. Khoảng cách giữa hai nốt kề nhau là nửa cung. Các phím bất kỳ trên bàn phím này đều cách nốt liền trước và liền sau nó nửa cung. Một cung bao gồm hai nửa cung. tất cả các phím trắng được chen giữa bởi một phím đen đều cách nhau một cung. Những phím trắng không bị chia cách bởi phím đen thì cách nhau nửa cung:Các nốt tương ứng tại các phím trắng được gọi là: Ðô, Rê, Mi, Fa, Sol, La và Si tương ứng C, D, E, F, G, A và B. Những nốt này được xem là những nốt nhạc tự nhiên (nốt bình). Chúng có thể được tăng lên nửa cung với dấu thăng và giảm nửa cung với dấu giáng. Một phím đen, ví dụ phím nằm giữa Ðô và Rê, có thể được xem là Ðô thăng hoặc Rê giảm:

 

Bài 3 Chất lượng quãngBằng cách sử dụng bàn phím để xác định số lượng nửa cung giữa các nốt chúng ta có thể thấy tuy rằng các quãng có cùng giá trị số học nhưng lại có số nửa cung khác nhau. Ví dụ, quãng 2 giữa Ðô và Rê là một cung (tức hai nửa cung) trong khi quãng hai giữa Mi và Fa chỉ có một nửa cung:Ðối với các quãng khác cũng tương tự. Ví dụ, quãng 3 giữa Rê và Fa là một một cung rưỡi (tức 3 nửa cung) trong khi quãng 3 giữa Ðô và Mi có tới 2 cung (tức 4 nửa cung):Trên đây là lý do tại sao chúng ta phải xác định chất lượng của quãng. Hãy tham khảo từng quãng để biết thêm về chất lượng quãng.

 

BÀI 4 : ĐẢO QUÃNGMuốn đảo quãng thì đảo nốt thấp của quãng lên vị trí cao hơn một quãng 8 hoặc đưa nốt cao hơn xuống một quãng 8.Bảng dưới đây cho bạn thấy được một quãng sẽ biến đổi như thế nào sau khi đảo quãng:Trước khi đảo quãng sau khi đảo quãng quãng 2----> quãng 7 quãng 3----> quãng 6 quãng 4----> quãng 5 quãng 5----> quãng 4 quãng 6----> quãng 3 quãng 7----> quãng 2 Chất lượng quãng Sau khi đảo quãng Trưởng ----> Thứ Thứ ---->Trưởng Tăng----> Giảm Giảm----> Tăng Ðúng----> Ðúng Ðảo quãng rất thuận tiện cho việc phân tích các quãng 6 và quãng 7Các ví dụ về đảo quãngXác định quãng bằng cách đảo quãngCách dễ dàng nhất để xác định quãng 6 và quãng 7 là đảo quãng và phân tích kết quả các quãng 2 và quãng 3 tạo thànhVí dụ, thay vì phải tính toán số lượng cung và nửa cung trong quãng 6 F# - D#, bạn có thể đảo quãng và phân tích quãng 3 tạo thành. Vì quãng 3 D#-F# là quãng 3 thứ nên quãng 6 F#-D# phải là quãng 6 trưởng.Quãng E-Db là một quãng 7 giảm vì nó trở thành quãng 2 tăng sau khi đảo quãng

 

bá cáo bác là thế này ạ nếu bác không hiểu quãng là gì thì làm sao có âm giai và âm giai là gì chứcòn cấu đó của bác em trả lời luôn nếu bác không hiêu tính chất của quãng thì lầm sao bác co căn cứ để biết nó là quãng nào chứ mà thui thảo luận về nhạc lí em đề nghị làm một topic riêng còn phần lí thuyết này còn dai` sẽ có đầy dủ cho các bác sau khi post hết cấc bác co thể thảo luận mà

 

Phần II Hợp ÂmHợp âm là gì?Ba hoặc nhiều nốt nhạc cùng vang lên 1 lúc thì tạo thành một hợp âm. Thông thường, một hợp âm được xây dựng từ hai hay nhiều quãng 3. Ví dụ, các nốt C-E-G tạo thành một hợp âm trưởng. Nốt nhạc mà theo đó hợp âm dùng làm nền thì gọi là nốt chủ âm (nốt nền). Các nốt khác được gọi theo tên của quãng mà chúng tạo thành với nốt chủ âm.

 

Hợp âm và chuỗi hòa âmNhà âm nhạc học người Pháp Jacques Chailley, trong cuốn Traite d'analyse harmonique, đã bình luận rằng thật là một sai lầm khi giải thích sự hình thành hợp âm là sự kết hợp các quãng 3. Theo ông, hình thành hợp âm dựa trên chuỗi hòa âm một cách ngẫu nhiên.Chuỗi hòa âm là một hiện tượng vật lý, nó giải thích âm sắc của các nhạc cụ cũng như các vật khác. Khi bạn nghe một âm thanh, không chỉ nghe một âm đơn lẻ mà là một chuỗi các âm thanh được gọi là họa âm chồng chéo lên nhau. Khi lấy nốt Ðô làm nốt cơ bản, thì thứ tự của các nốt họa âm được sắp xếp như sau:Ðây là cách tạo ra hợp âm theo chuỗi hòa âm. Các hợp âm ba nốt chứa họa âm 4; các hợp âm 7 chứa họa âm 6 và các hợp âm chín chứa họa âm 8. Chailley bình luận rằng các hợp âm ba nốt và hợp khác không phải hình thành từ việc chồng chéo các quãng 3 mà là sự chồng chéo của các họa âm trong chuỗi của nốt chủ âm.Chúng ta không phủ nhận ý kiến của Chailley, nhưng để thuận tiện thì người ta tạo hợp âm bằng cách kết hợp các quãng 3.

 

Hợp âm đảoMột hợp âm được cho là vị trí chủ khi âm chủ (nốt nền) của nó là nốt có âm vực thấp nhất trong hợp âm. Một hợp âm 3 nốt cũng có thể nằm tại vị trí đảo thứ nhất hoặc thứ hai. Một hợp âm nằm tại vị trí đảo thứ nhất khi bật 3 là nốt thấp nhất. Một hợp âm nằm tại vị trí đảo thứ hai khi bật 5 của nó là nốt thấp nhất. Trong ví dụ dưới đây, hợp âm Ðô trưởng được lần lượt xếp vào vị trí chủ, đảo thứ nhất và đảo thứ hai.Một hợp âm càng chứa nhiều nốt thì nó càng có nhiều hợp âm đảo. Trong ví dụ đưới đây, hợp âm G7 được trình bày ở 4 vị trí đảo.

 

HỢP ÂM 3Hợp âm 3 là một hợp âm hình thành từ 3 nốt nhạc. Hợp âm 3 nốt có thể là hợp âm trưởng, hợp âm thứ, hợp âm tăng và hợp âm giảm. Các ví dụ dưới đây biểi diễn cấu trúc của từng hợp âm nói trên.Hợp âm trưởng: Quãng 3 trưởng., Quãng 5 đúng.Hợp âm thứ: Quãng 3 thứ, quãng 5 đúngHợp âm giảm: Quãng 3 thứ, quãng 5 giảmHợp âm tăng: Quãng 3 trưởng, quãng 5 tăngHợp âm thứ và hợp âm trưởng được xem là đúng bở vì chúng luôn có quãng 5 đúng. Hợp âm tăng và hợp âm giảm thì được gọi theo tên của quãng 5 mà nó chứa.Xây dựng hợp âm ba nốt trong âm giai trưởng Các ví dụ dưới đây biểu diễn các hợp âm 3 nốt mà chúng được hình thành bằng cách sử dụng các nốt trong âm giai trưởng. Trong tất cả các âm giai trưởng, các hợp âm 3 nốt nằm tại các bậc I, IV và V là hợp âm trưởng. Tại các bậc II, III và VI là hợp âm thứ và hợp âm ba nốt ở cấp VII phải là hợp âm giảmXây dựng hợp âm ba nốt trong âm giai thứHợp âm ba nốt trong âm giai thứ phong phú hơn bởi chúng ta có tới 3 loại âm giai thứ, đó là tự nhiên, hòa âm và giai điệu.Hợp âm 3 nốt trong âm giai thứ tự nhiênHợp âm 3 nốt trong âm giai thứ hòa âmHợp âm nốt trong âm giai thứ giai điệu

 

Các Bậc của hợp âm và âm giaiBảng dưới đây biểu diễn cách sử dụng hợp trong mỗi âm giai theo từng bậc1 - Hợp âm Trưởng Âm giai trưởng I, IV, V Âm giai thứ III, VI, VII Âm giai thứ hòa âm V, VI Âm giai thứ giai điệu IV, V 2- Hợp âm Thứ Âm giai trưởng II, III, VI Âm giai thứ I, IV, V Âm giai thứ hòa âm I,IV Âm giai thứ giai điệu I, II 3 - Hợp âm Giảm Âm giai trưởng VII Âm giai thứ II Âm giai thứ hòa âm II, VII Âm giai thứ giai điệu VI, VII 4 - Hợp âm Tăng Âm giai trưởng - Âm giai thứ - Âm giai thứ hòa âm III Âm giai thứ giai điệu III Biết được loại hợp âm được sử dụng trong mỗi bậc rất hữu ích cho việc xác định hợp âm

 

bá cáo bác có thể bác đúng nhưng em chỉ biết bài học đầu tiên em học trong trường lại là quãng bác ạ trong có gam trong có quãng âm giai là một phần của quãng và gam

 

Bác Metal ! Nói "tác dụng của quãng" thì không ổn cho lắm đâu. Ví dụ bây giờ nói "Tác dụng của Gam" ; dùng để đệm hát -> Không ổn. Bác hiểu "đơn giản tôi là Maria" thế này nhé :Quãng là khỏang cách giữa 2 nốt, khỏang cách giữa 2 nốt theo chiều tăng gọi là quãng tăng và khỏang cách giữa 2 nốt theo chiều giảm gọi là quãng giảm.

 

Em có thể hỏi 1 chut xíu không?Cái này thì em đã hỏi bên box đệm hát rồi nhưng mà hình như là hơi sai địa chỉ nên em hỏi lại.Dạ , em hỏi về gam ngũ cung đấy ạ.Khi đệm thì những hợp âm trong gam ngũ cung có khác gì so với bình thường không ạ?Chả dụ như gam ngũ cung mà ở giọng đô trưởng thì bỏ nốt si với nốt fa thì hợp âm G và F thì ...có bỏ mấy nốt đó đi ko?....Nói chung các bác chỉ giáo cho em tất tật về gam ngũ cung với!Thanx