1. Thông báo sự thay đổi của VIỆT GUITAR – HỢP ÂM HAY
    XIN CẢM ƠN!
    QT WEBSITE
    VŨ HÀ
    Dismiss Notice

Luyện Thanh và những yếu tố quan trọng phần 1- và 2

Thảo luận trong 'Giải đáp - thảo luận về Guitar Đệm hát' bắt đầu bởi guitar_chick, 25 Tháng hai 2010.

Trạng thái chủ đề:
Không mở trả lời sau này.
  1. guitar_chick

    guitar_chick Thread Starter Active Member

    CD hướng dẫn từ căn bản đến nâng cao, gồm 5 phần :
    http://mixnhac.com/showthread.php?t=71 <.........link fix đây

    -
    Phần 1
    + Giọng Nam : >> Download <<
    + Giọng Nữ : >> Download <<


    - Phần 2
    + Giọng Nam : >> Download << + Giọng Nữ : >> Download <<



    - Phần 3
    + Giọng Nam : >> Download <<
    + Giọng Nữ : >> Download <<
    - Phần 4
    + Giọng Nam : >> Download << + Giọng Nữ : >> Download <<


    - Phần 5
    + Giọng Nam : >> Download << + Giọng Nữ : >> Download <<
    Hi vọng với CD này khả năng ca hát của các bạn sẽ tốt và hoàn thiện hơn. Nhưng các bạn nhớ là luyện thanh đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực rất nhiều. Thời gian ngắn sẽ không thể nào "hát hay ngay" được Và CD này cũng chỉ hỗ trợ 1 phần kiến thức cho các bạn thôi ! Mọi người đang chờ các tác phẩm mới của các bạn đấy



    Note : Các bài hát của từng phần được nén trong file .rar . Nếu bạn nào chưa có WinRar (phần mềm giải nén file). Thì vui lòng download tại đây : >> Download <<
     
  2. guitar_chick

    guitar_chick Thread Starter Active Member

    KHÁI NIỆM VỀ CA HÁT



    DÀN BÀI

    I. Nhận xét chung

    II. Điểm khác biệt giữa giọng hát và nhạc khí

    III. Sự cần thiết của việc luyện tập thanh nhạc

    IV. Phần Thực Tập

    V. Các Câu Hỏi Ôn Tập



    I. NHẬN XÉT CHUNG

    1. Ca hát là bộ môn nghệ thuật phối hợp giữa ngôn ngữ và âm nhạc, gọi là thanh nhạc, nó khác với khí nhạc là loại âm nhạc viết riêng cho nhạc cụ diễn tấu. Ai trong chúng ta cũng đã từng hát, hoặc ít nhất cũng đã từng nghe người khác hát. Một người hát goi là đơn ca, hai ba người hát gọi là song ca, tam ca ... nhiều người cùng hát một lời ca, một giai điệu là đồng ca. Còn nếu hát theo nhiều bè, nhiều giai điệu khác nhau gọi là hợp ca (Hợp xướng).

    2. Chắc tiếng hát đã có rất sớm cùng với tiếng nói của con người phát xuất từ tôn giáo, lao động và giải trí. Nhưng nguồn gốc sâu xa nhất của tiếng hát là do nhu cầu muốn diễn đạt tình ý của mình một cách có hiệu quả hơn trên tâm hồn người nghe : con người lúc đầu chủ yếu dùng ngôn ngữ để thông đạt cho nhau những ý nghĩ, tình cảm của mình. Dần dà con người tìm cách diễn đạt tình ý một cách khéo léo hơn, tài tình hơn, tức là có nghệ thuật hhơn qua các bài văn, bài thơ. Và yếu tố âm nhạc, tiềm ẩn trong câu nói, trong cầu thơ, đá càng ngày càng rõ rệt hơn trong các kiểu nói diễn cảm, các bài đọc trang trọng (như đọc diễn văn), các câu rao hàng, câu ngâm thơ. Nó xuất hiện rõ nét trong các câu hò nhất là trong các bài hát nhằm tăng sức diễn cảm tối đa cho lời nói. Thanh nhạc đã ra đời dựa trên ngôn ngữ của từng dân tộc, và nó càng ngày càng được nâng cao cùng với các bộ môn nghệ thuật khác như văn thơ, hội hoạ, sân khấu, vũ nhạc ... Do đó mỗi dân tộc ít nhiều đều có những kinh nghiệm thanh nhạc riêng mình. Vấn đề hiện này của người học thanh nhạc là làm sao học được kinh nghiệm hay của các dân tộc khác mà không bỏ mất kinh nghiệm quý báu của cha ông để lại.

    3. Tiếng hát, chính là tiếng nói được khuyếch đại, được thổi phồng lên về mặt hình thức (thanh điệu của ngôn ngữ) cũng như về mặt nội dung (ý nghĩa của ngôn ngữ), nhằm đánh động tâm hồn người nghe. Muốn đánh động tâm hồn kẻ khác, thì tiếng hát trước hết phải xuất phát từ tâm hồn người sáng tác, người diễn tấu, và như vậy ta mới thấy “Tiếng hát thực sự là tiếng nói của tâm hồn”, như người ta thường nói. Muốn đạt đến cái hay, cái đẹp trong ca hát, bất cứ người diễn tấu nào, người ca sĩ nào, người ca viên nào cũng phải tìm cho ra cái hồn của bài hát, rồi truyền đạt nó đến tại người nghe bằng một giọng hát điêu luyện nhất.

    II. ĐIỂM KHÁC BIỆT GIỮA GIỌNG HÁT VÀ NHẠC KHÍ

    1. Giọng hát của con người được coi như một “Nhạc khí sống” quý báu, không nhạc khí nào sáng bằng, vì ngoài những âm thanh cao thấp, dài ngắn, mạnh nhẹ, trong đục, giọng người còn có khả năng phát ra lời, ra tiếng : Chính nhờ ngôn ngữ mà tiếng hát có sức biểu hiện lớn lao, có khả năng diễn đạt tình ý cách hữu hiệu, có tính giáo dục cao về nhiều phương diện. Ngôn ngữ làm cho âm nhạc được cụ thể, rõ ràng, dễ hiểu, nên dễ đi sâu vào mọi tầng lớp xã hội. Thanh nhạc nhờ đó mà trở thành bộ môn nghệ thuật có tính đại chúng cao nhất.

    Ngoài ra giọng hát con người còn có thuận lợi là bất kỳ lúc nào và nơi nào cũng có thể dùng đến được : Ai cũng có “Nhạc khí sống” và hầu như ai cũng hơn kém sử dụng nó một cách dễ dàng : Đơn ca, tốp ca, đồng ca hay hợp ca, tất cả đều ở trong tầm tay của mọi người.

    2. Tuy có những điều thuận lợi trổi vượt như thế nhưng so với các nhạc khí khác, giọng hát cũng có những giới hạn khiêm tốn của nó.

    a) Âm vực giọng hát giới hạn hơn rất nhiều nhạc khí : giọng hát con người, cả nam lẫn nữ nối lại, cũng chỉ hát được khoảng 4 bát độ (gọi là bốn bát độ hợp ca).





    b) Giọng hát dễ bị ảnh hưởng bởi mọi diễn biến tâm sinh lý của người hát (lo sợ, bệnh tật, thời tiết ...)

    c) Ngoài những quy luật chung về âm thanh, về kỹ thuật âm nhạc, về thẩm mỹ ... giọng hát còn bị chi phối bởi quy luật về ngôn ngữ và về phong cách diễn xướng của từng dân tộc. Do vậy phương pháp ca hát bao giờ cũng gồm 2 mặt : Một là học kỹ thuật thanh nhạc qua các bài luyện thanh : hai là học cách xử lý ngôn ngữ riêng cho từng dân tộc.



    III. SỰ CẦN THIẾT CỦA VIỆC LUYỆN TẬP THANH NHẠC

    1. Khi hát, chúng ta khai thác các tính chất của âm thanh một cách đậm nét hơn là khi nói. Nên muốn hát cho tốt, cần phải tập luyện kỹ hơn là khi nói bình thường. Vậy chúng ta sẽ phải tập luyện gì ? Đối với các ca viên trong ban hợp ca, chúng ta không thể đòi hỏi họ luyện tập được như các ca sĩ chuyên nghiệp. Và dù nếu có thì cũng không nên để họ hát tự do theo lối hát mà họ hấp thụ được nếu nó không hoà giọng với toàn ban hợp ca. Đàng khác có những điểm trong lối hát ca kịch Tây phương (opéra) xem ra không đẹp và không phù hợp với tâm hồn người Việt Nam.

    Trong lá thư đề ngày 6 tháng 3 năm 1987 từ hải ngoại gửi về cho học trò tại quê hương, nhạc sư Hải Linh đã căn dặn :

    “Về phát âm cho ca đoàn : Tôi nghiêng về phía tiếng “naturelle” (giọng tự nhiên) hơn là (Voix travaillée” (giọng tập luyện) dành cho ca sĩ, theo quan niệm Tây phương. Họ quan niệm “Vibrato” (rung) bất cứ nốt nào ... còn nhạc Á đông, tuỳ hơi, tuỳ chỗ mới rung ... Lịch sử Hy-lạp và Á đông ưa nghe tiếng naturelle hơn travaillée. Thánh Ambroise tập hát cho dân chúng Milan theo naturelle. Mgr. (ĐGM) Hồ Ngọc Cẩn ra luật “Người Nam đừng hát giọng Tây”, phải tiếng hát “tự nhiên” cũng là vậy ... Nói thể để anh em nghĩ và tham bán chương trình thanh nhạc cho ca trưởng sao cho vừa cân, vừa lạng.”

    Theo tinh thần đó, chúng ta sẽ chỉ học những kỹ thuật thanh nhạc nào phù hợp để không làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của giọng người. Cụ thể là học về kỹ thuật hơi thở, về khẩu bình, về dội âm (cộng minh) ... để cho giọng hát đầy dặn, có năng lực, phô diễn được những câu nhạc dài ngắn, mạnh nhẹ, bổng trầm khác nhau một cách nhuẫn nhuyễn, dần dần thù đắc được một giọng hát khả quan hơn, mà lý tưởng hướng tới là một giọng hát đẹp tự nhiên và thoải mái, không bị các cố tật làm giảm thiểu sức truyền cảm của giọng hát.

    2. Ngoài ra, chúng ta còn phải học xử lý ngôn ngữ làm sao cho tiếng hát luôn luôn rõ lời. Khi hát ngôn ngữ nào thì phải xử lý tiếng hát theo ngôn ngữ đó, không có mẫu chung cho mọi ngôn ngữ. Nhất là đối với ngôn ngữ Việt Nam, đơn vận đa thanh, các vần đóng nhiều hơn các vần mở, thì vấn đề rõ lời mà vẫn đẹp tiếng, vẫn ngân vang, quả là nhiều khi khó dung hoà. Vì thế người sáng tác cũng như người ca viên cần nắm vững các đặc điểm của ngôn ngữ dân tộc, các đòi hỏi của nó, cũng như kinh nghiệm của tiền nhân trong quá khứ để xử lý ngôn ngữ dân tộc một cách xứng hợp với bản sắc riêng của dân tộc mình. Nếu không học, không biết, thì nhiều khi chúng ta dễ lầm lẫn, dẫn đến chỗ vọng ngoại, bắt chước người khác một cách máy móc, nếu không nói là nô lệ, làm cho tiếng hát dân tộc mất đi vẻ đẹp tự nhiên của nó.



    THỰC TẬP

    Sau mỗi bài lý thuyết, sẽ có một số điểm thực hành. Không thể học hết lý thuyết rồi mới học thực hành, nên có những điểm thực tập trước rồi mới giải thích rõ ràng hơn ở những bài sau.

    1. Tập lấy hơi :

    a) Khẩu hình hé mở để lấy hơi vừa bằng mũi vừa bằng miệng.

    b) Lấy hơi sâu vào tận đáy phổi bằng cách hạ hoành cách mô xuống, làm cho bụng và sườn căng ra.

    c) Đồng thời trương lồng ngực mà vẫn căng bụng để hơi tiếp tục vào đầy cả phần trên của hai lá phổi (xem hình 3).

    d) Nén hơi trong giây lát.

    đ) Rồi thở ra từ từ bằng miệng, điều chế làn hơi sao cho đều.

    2. Tập xì

    a) Khẩu hình mở theo âm “i” để lấy hơi như trên.

    b) Lấy hơi nhanh vào sâu tận đáy phổi (hạ hoành cách mô, bụng hơi căng).

    c) Và trương lồng ngực để hơi tiếp tục vào phần trên của hai lá phổi.

    d) Nén hơi trong giây lát.

    đ) Xì hơi ra từ từ nhẹ nhàng, bằng cách đặt đầu lưỡi đụng giữa hai hàm răng khít. Điều chế làn hơi ra thật đều với tiếng xì nhẹ nhẹ từ 30 giây trở lên. Khi thấy gần hết hơi, thì xì thật mạnh một cái cuối cùng bằng cách ép bụng vào để đẩy hơi ra cho mạnh.

    3. Tập mẫu luyện thanh

    Mẫu I :

    [video]http://www.hailinhquehuong.net/thanhnhac(voice)/luyen_4.gif[/video]


    * Yêu cầu của mẫu 1 (lúc đầu tập các âm hàng a), còn hàng b), c) để tăng cường nếu có thì giờ).

    1) Tập lấy hơi 1 phách theo khẩu hình ô - nén hơi.

    2) Tập chữ M móc nối với chữ ô cho rõ ràng mà mềm mại.

    3) Tập khẩu hình âm A, tập cuống lưỡi khi đọc âm Ngô, Nga.

    Lưu ý : Khi đọc chữ Ngô, chữ Nga chỉ có cuống lưỡi làm việc, tuyệt đối không để cho hàm dưới nâng lên hạ xuống.

    4) Hát đều tiếng, rõ từng âm, chưa cần để ý đến cường độ. Hát lên dần rồi xuống dần từng nửa cung, trong âm khu trung bình của từng loại giọng.



    CÁC CÂU HỎI ÔN TẬP

    1. Ca hát phát xuất từ những hoàn cảnh nào ?

    2. Các điểm thuận lợi của giọng người so với các nhạc khí khác là gì ?

    3. Tại sao cần học thanh nhạc ? Và nên học những gì ?

    4. Mục đích của việc học xử lý ngôn ngữ là gì ?
     
  3. guitar_chick

    guitar_chick Thread Starter Active Member

    Và sau đây là phần 2 LUYỆN THANH

    BÀI II

    BỘ MÁY PHÁT ÂM



    Tiếng hát cũng như tiếng nói, được tạo ra do hoạt động phối hợp rất chặt chẽ và đồng bộ của nhiều bộ phận khác nhau làm thành bộ máy phát âm.

    Các bộ phận chính yếu của bộ máy phát âm gồm :

    1. Bộ phận cung cấp làn hơi

    2. Bộ phận phát thanh

    3. Bộ phận truyền tăng âm

    4. Bộ phận phát âm (nhả chữ)

    5. Bộ phận dội âm (cộng minh)

    I. BỘ PHẬN CUNG CẤP LÀN HƠI :

    Bao gồm hai lá phổi, được sự tác động của các cơ ngực, sườn, cơ hoành cách mô, cơ bụng (hình 1).

    [​IMG]

    1. Phổi gồm những tế bào xốp, có độ co giãn lớn, tạo thành bỡi những túi nhỏ, các túi này giãn ra để chứa đầy không khí, và co lại để đẩy không khí ra ngoài bằng các phế quản. Các phế quản này đều thông vào khí quản, trông giống như những rễ cây bám vào gốc cây .

    Sự co giãn chủ động của phổi là do sự hỗ trợ tích cực của lồng ngực và hoành cách mô cùng các cơ bụng : Hoành cách mô hạ xuống, lồng ngực trương ra, làm cho phổi giãn ra tăng thêm thể tích, tạo khoảng trống cho không khí ở bên ngoài vào. Hoành cách mô nâng lên, bụng hơi hóp vào, lồng ngực buông lỏng xuống, làm cho phổi thu nhỏ lại, đẩy không khí ra ngoài (hình 2).

    [​IMG]

    2. Chúng ta có thể ví hai lá phổi như một cái bễ, cung cấp dưỡng khí cho cơ thể và thải thán khí ra ngoài. Mỗi lần thở bình thường, ta hít vào nửa lít không khí. Mỗi phút, ta thở khoảng 15 lần và 15 lít máu được đổi mới.

    Khi làn hơi từ phổi được đẩy ra ngoài, nếu tác động đúng cách lên thanh đới (dây tiếng), thì sẽ phát ra âm thanh. Chất lượng của âm thanh phát ra, một phần lớn phụ thuộc vào làn hơi từ phổi đưa lên tác động vào thanh đới. Cần phải tập luyện hơi thở sao cho đầy đặn, và điều chế làn hơi sao cho nhuần nhuyễn phù hợp với nhu cầu trong ca hát.



    II. BÔ PHẬN PHÁT THANH

    (Chỉ mới phát ra âm thanh chứ chưa phát ra tiếng, ra lời) gồm 2 thanh đới nằm trong thanh quản (hình 3a).

    [​IMG]

    1. Thanh quản là một ống nối tiếp với khí quản. Phần giữa thanh quản thắt lại như cổ chai. Chỗ thắt lại này là do các dây cơ và sụn chắn ngang hai bên tạo nên thanh đới. Thanh đới là bộ phận chủ yếu tạo ra âm thánh : Do áp lực của làn hơi từ phổi đưa lên, thanh đới, với những độ căng khác nhau và hình dạng khác nhau, mở ra và đóng lại nhanh chậm khác nhau, cắt làn hơi thành những sóng âm có tần số khác nhau, tạo thành những âm thanh có cao độ khác nhau[1]: Thanh đới mỏng/ngắn mở đóng nhanh hơn thanh đới dày/dài(thanh đới ở phụ nữ và trẻ em ngắn và mỏng hơn ở đàn ông, nên giọng nữ và trẻ em cao hơn giọng đàn ông một bát độ). Thanh đới mỏng hơn khi được căng ra, hoặc thanh đới không mở đóng toàn phần, mà chỉ mở đóng trên một phần nào đó của mình, làm cho phần thanh đới tham gia cắt làn hơi ngắn đi, và như vậy tạo được những âm thanh cao. Độ căng,hình dạng, kích thước của thanh đới không chỉ ảnh hưởng đến cao độ, mà cả âm sắc nữa. Còn cường độ âm thanh là do sức mạnh của làn hơi đưa lên

    Như vậy âm thanh phát ra phù hợp hay không là do sự phối họp nhuần nhuyễn giữa làn hơi và các cơ điều khiển thanh đới. Do đó, cần bảo vệ thanh đới cho lành mạnh.

    [​IMG]

    2. Biện pháp bảo vệ thanh đới tốt nhất là hát cho đúng cách, nghĩa là hát làm sao để cho mọi hoạt động khác hỗ trợ cho thanh đới đều phải phù hợp, không bao giờ hát quá sức, tức là hát quá lớn và quá cao. Hát quá lớn như gào thét, có thể dẫn đến chỗ “mất tiếng” do thanh đới bị tổn thương không có khả năng làm việc linh hoạt theo yêu cầu của nghệ thuật ca hát. Hát quá cao không phù hợp với loại giọng của mình, làm cho thanh đới căng ra quá mức, nếu kéo dài và phối hợp với hát lớn, cũng gây tổn thương đến thanh đới.

    III. BỘ PHẬN TRUYỀN TĂNG ÂM

    Gồm chủ yếu là cuống họng (yết hầu) thông với đường miệng hoặc đường mũi.

    1. Các chấn động âm thanh do thanh đới tạo ra, được bộ phận truyền âm gom lại và dẫn ra ngoài theo hai hướng miệng hoặc mũi. Cuống họng và miệng không những truyền âm, mà còn góp phần khá quan trọng vào việc tăng âm (đóng vai trò như một hộp cộng hưởng).

    2. Cuống họng được bao bọc bởi một hệ thống niêm mạc, dễ bị kích thích, do đó cần phải giữ gìn để cuống họng không bị viêm nhiễm, ảnh hưởng xấu đến giọng hát (tránh dùng rượu, cà phề, thuốc lá và thức ăn thức uống quá nóng, quá lạnh, quá cay ...)

    IV. BỘ PHẬN PHÁT ÂM (nhả chữ)

    Là miệng với các hoạt động của môi, răng, lưỡi, hàm dưới, vòm mềm (hàm ếch mềm, cúa mềm, ngạc mềm,). Chúng ta nhận ra được lời ca, tiếng hát với ý nghĩa của nó, là nhờ vào hoạt động của các cơ năng trên. Khi nói đến khẩu hình là nói đến hình thể, hình dáng, cả bên ngoài lẫn bên trong của miệng do hoạt động phối hợp của môi, lưỡi, hàm dưới, vòm mềm tạo ra khi phát âm. Mở khẩu hình không đúng cách sẽ ảnh hưởng không chỉ đến chất lượng âm thanh, mà nhất là ảnh hưởng đến việc rõ lời, là một yêu cầu cơ bản trong thanh nhạc.

    V. BỘ PHẬN DỘI ÂM

    Gồm tất cả các khoảng trống trong thân thể, chủ yếu là các khoảng trống trên đầu, trên mặt, gọi là xoang cộng minh (cộng hưởng). Ngoài khoang họng và khoang miệng vừa tăng âm vừa dội âm, thì các xoang mũi, xoang vòm mặt, xoang trán v.v... chủ yếu có tính cách dội âm, tức là làm cho âm thanh được cộng hưởng, âm vang đầy đặn, giàu âm sắc nhờ các bội âm (hoạ âm) mà chúng tạo ra. Vì thế, khi hát cần phải phóng âm thanh lên phía trước (tiếng Pháp gọi là chanter en avant) để tạo được vị trí dội âm trước mặt. Vị trí trước mặt mà làn hơi phải hướng tới không giống nhau đối với mọi người. Mỗi người sẽ tìm từng vị trí cho từng cao độ, nhưng nói chung chúng nằm khoảng giữa hàm trên và trán (ngay cả khi nói, nếu ta biết nói âm thanh ra phía trước, thì họng ta sẽ đỡ mệt và tiếng nói ta vẫn rõ ràng mà không tốn sức).

    PHẦN THỰC TẬP

    1. Tập thổi bụi :

    Cách chuẩn bị giống như tập xì : Sau khi nén hơi, thì môi chúm lại và cho hơi ra giống như ta thổi bụi trên bàn.

    Chú ý : thổi hơi ra thật nhẹ nhàng và đều đặn, dùng bàn tay, đặt cách miệng một gang, để kiểm tra xem làn hơi ra có đều không. Làn hơi ra cho cảm giác mát ở tay. Lấy hơi một lần có thể “thổi bụi” trên 45 giây, nếu được càng lâu càng tốt.

    Khi đã quen với thổi bụi đều đặn, nhẹ nhàng thì sẽ tập “thổi giấy”, cầm tờ giấy cách xa miệng 20 - 30 cm và thổi vào một góc giấy, gắng điều chế làn hơi sao cho tờ giấy luôn luôn giữ một vị trí cố định nào đó. Lúc đầu thổi nhẹ, càng ngày càng tập để thổi cho tờ giấy nâng cao góc hơn.

    2. Tập mẫu luyện thanh 2 và 3 :

    Mẫu 2

    [​IMG]


    * Các yêu cầu 1, 2, 3 : giống như ở mẫu 1 (trang 4)

    * Yêu cầu 4 : Hát chữ Ngô, chữ Nga liền giọng hơn và vươn tiếng bằng cách hơi ép bụng ở đầu chữ Ngô, Nga.

    Mẫu 3


    [​IMG]


    * Các yêu cầu 1, 2, 3 : giống như mẫu 1

    * Yêu cầu 4 : Hát liền tiếng cả câu + nhấn tiếng ở phách thứ 3 và 6 bằng cách ép bụng đột ngột




    CÁC CÂU HỎI ÔN TẬP

    1. Bộ phát âm gồm những bộ phận chính nào ? Bộ phận cung cấp làn hơi hoạt động ra sao ?

    2. Bộ phận phát thanh và bộ phận phát âm hoạt động như thế nào ?

    3. Tăng âm và dội âm khác nhau ở điểm nào ?

    4. Vai trò quan trọng của miệng trong bộ máy phát âm như thế nào ?
     
  4. guitar_chick

    guitar_chick Thread Starter Active Member

    BÀI 3

    HƠI THỞ THANH NHẠC

    DÀN BÀI

    I. Tầm quan trọng của hơi thở trong thanh nhạc.

    II. Quá trình phát triển của hơi thở trong thanh nhạc ở Châu Âu.

    III. Phương pháp hít thở trong ca hát.

    IV. Phần Thực Tập

    V. Câu Hỏi Ôn Tập



    I. TẦM QUAN TRỌNG CỦA HƠI THỞ TRONG THANH NHẠC

    1. Sóng Âm phát xuất từ khe thanh quản do thanh đới mở đóng tác động trên làn hơi từ phổi đẩy lên. Chẳng hạn như khi ta muốn nói hoặc muốn hát, muốn hát cao hoặc thấp, to hoặc nhỏ, kéo dài hoặc ngắn gọn ... thanh đới phải căng ra ở một mức độ cần thiết tương ứng với áp lực của làn hơi từ phổi đẩy lên, để tạo ra một âm thanh có cao độ, âm sắc, cường độ và trường độ theo ý muốn[1]. Áp lực của làn hơi và mức căng của thanh đới phải luôn luôn tương xứng với nhau thì mới có được âm thanh chính xác và chất lượng (ví như người nhạc công vĩ cầm, tay trái vừa bấm đúng vị trí trên giây đàn, vừa rung tay tạo vẻ đẹp cho tiếng đàn, trong lúc đó phối hợp với tay phải kéo vĩ làm rung giây đàn tạo ra sóng âm...). Những người hát kém, một phần là do không biết điều khiển hoạt động của hơi thở và thanh đới.

    2. Đàng khác, hơi thở còn góp phần làm rõ ý nghĩa của câu hát : những chỗ ngắt hơi đúng lúc, cũng như những chỗ ngân dài vươn tiếng đúng chỗ, giúp làm cho lời ca thêm rõ nghĩa, tức là giúp cho bài hát thêm ý nghĩa, thêm tâm tình, thêm sức sống. Ngoài ra hơi thở còn giúp thể hiện những cảm xúc tinh tế trong diễn tấu, chẳng hạn như để biểu hiện một sự xúc động đột ngột, sự ngạc nhiên, thán phục, sự dồn dập của cao trào âm nhạc ... (Vì thế, không nên lấy hơi tuỳ tiện).

    II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA HƠI THỞ THANH NHẠC Ở CHÂU ÂU

    1. Châu Âu là nơi nghệ thuật ca hát được phát triển rõ ràng hơn các nơi khác, trong đó nước Ý là nước có truyền thống ca hát lâu đời, là quê hương của những ca sĩ nổi tiếng như Enricô Carusô (1873-1921), Đalmontê ... Ngay từ thế kỷ 17, trường phái ca hát cổ điển Ý, còn gọi là trường phái Bel Canto ( hát thính phòng, nghĩa gốc là:tiếng hát đẹp) đã đạt được những thành công lớn trong nghệ thuật ca hát. Nhiều giáo sư thanh nhạc như R.Todi (1647-1927). D.Mancini (1716-1800) đã viết sách về các kỹ thuật thanh nhạc cho các giọng nữ cao màu sắc, trong đó họ đã đề cập nhiều đến vấn đề hơi thở. Theo họ khi hít hơi, thì phải rất nhẹ nhàng, không phình bụng nhưng hơi hóp bụng, lồng ngực trên hơi nâng lên rồi hạ dần xuống khi đẩy hơi ra ngoài (đây là kỹ thuật lấy hơi bằng ngực trên). Không lấy hơi quá căng, không để hết hẳn hơi rồi mới lấy hơi khác ...

    2. Trường phái mới của nghệ thuật ca hát Ý, xuất hiện khoảng hậu bán thế kỷ 19, quan niệm rằng : Khi hát các bộ phận hô hấp và các cơ bắp hô hấp phải hoạt động tích cực, tạo nên một cột hơi đầy và sâu. Người thầy đại diện cho trường phái này là ông F.Lamperti (1813-1892). Ông nói : “Nghệ thuật ca hát là nghệ thuật hơi thở”. Kiểu thở của trường phái này là kiểu thở bằng hoành cách mô phối hợp với lồng ngực.

    3. Sở dĩ kỹ thuật hơi thở thanh nhạc có sự tiến triển như vậy là do nhu cầu cần có những âm thanh càng ngày càng vang mạnh hơn, hầu đáp ứng với sự thay đổi trong tính chất âm nhạc cũng như trong phong cách và môi trường diễn tấu (tính chất âm nhạc càng ngày càng đồ sộ hơn, dàn nhạc đệm đông hơn, nơi trình tấu rộng hơn, thể loại âm nhạc phong phú hơn, các vai trong ca kịch cần diễn tả nhiều hơn ... tất cả đòi hỏi người ca sĩ phải có giọng vang khoẻ hơn).

    III. PHƯƠNG PHÁP HÍT THỞ TRONG CA HÁT

    1. Trong sinh hoạt bình thường, con người thở một cách tự nhiên với sự tham gia của lồng ngực và hoành cách mô. Trong ca hát, chúng ta cũng thở nhưng với sự tham gia chủ động và tích cực hơn của các cơ năng đó. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển kỹ thuật hơi thở, người ta đúc kết lại một số kiểu thở, tuỳ theo người ta nhấn mạnh đến sự tham gia của ngực hay của hoành cách mô hoặc cả ngực cả hoành cách mô.


    [​IMG]


    a. Kiểu thở ngực : Chỉ có phần ngực trên hoạt động tích cực, nên hơi vào ít, có thể dùng để hát những bài hát nhẹ nhàng, không có cao trào, câu nhạc ngắn. (hình 6B)

    b. Kiểu thở bụng : Chỉ có bụng phình ra do hoành cách mô hạ xuống, các cơ bụng dưới hoạt động tích cực hỗå trợ cho hoành cách mô (hình 6A).

    c. Kiểu thở bụng kết hợp với ngực : Hoành cách mô hạ xuống (làm bụng hơi phình ra), các xương sườn cụt giương lên, ngực dưới căng ra, trong lúc ngực trên trương lên. Các hoạt động này kế tiếp nhau rất nhanh theo thứ tự : Hoành cách mô (bụng trên) + xương sườn cụt + ngực dưới + ngực trên. Nói cho gọn lại, gồm hai động tác : phình bụng (do hoành cách mô hạ xuống và sườn giương lên) và trương lồng ngực (ngực dưới căng ra, giữ nguyên độ căng và chuyển lên ngực trên). Lấy hơi theo thứ tự đó thì làn hơi vào sâu đáy phổi, vừa lan toả ra đều khắp hai bên trái và phải, lượng hơi vào được tối đa (hình 3 ; 6D).

    Đây là kiểu thở phổ biến nhất mà các ca sĩ nhạc kịch thường dùng.

    Trong ba kiểu thở trên, chúng ta thấy kiểu ba có nhiều lợi điểm hơn. Nhưng hai kiểu kia vẫn có người sử dụng và tạo được hiệu quả như họ mong muốn.



    2. Trong hơi thở bình thường, cũng như hơi thở thanh nhạc, ta thấy có hai động tác ngược chiều nhau, đó là hít vào và thở ra. Trong ca hát, phải tập để hít hơi vào (còn gọi là lấy hơi) làm sao cho đủ lượng hơi cần thiết cho từng câu hát dài ngắn, mạnh nhẹ, cao thấp khác nhau. Đồng thời cũng phải tập thở ra (còn gọi là đẩy hơi) sao cho làn hơi được phù hợp với mọi tình huống của câu hát. Nói cách khác là tập điều chế hơi thở cho tốt, tuỳ theo sắc thái cường độ, cao độ, trường độ của âm thanh. Sau đây là một số yêu cầu chung cho hai hoạt động nói trên :

    a. Lấy hơi (hít hơi) :

    - Cần phải nhẹ nhàng và hít vào mau lẹ bằng mũi và bằng miệng (như vậy làn hơi mới vào sâu trong phổi được).

    - Nén hơi vài giây trước khi hát và cố gắng giữ lồng ngực căng trong suốt câu hát.

    b. Đẩy hơi (điều chế làn hơi) :

    - Đưa hơi thở ra chính xác cùng lúc với hoạt động của thanh đới, không sớm, không muộn. Nếu sớm quá (sur la glotte) âm thanh nghe cứng cỏi vì thanh đới căng ra trước khi làn hơi tới. Nếu muộn quá (sur le souffle), âm thanh nghe không rõ, mà lại tốn hơi, vì làn hơi ra trước khi thanh đới rung.

    - Đưa hơi ra đều đặn, không đứt quãng, không quá căng. Khi phải hát những bước nhảy (từ quãng 4 trở lên), nên có tác động ép bụng cách mềm mại để âm thanh phát ra đúng cao độ và âm vang đầy đặn. Tạo cảm giác như điểm tựa của làn hơi ở vùng xương chậu : làn hơi như được đẩy lên nhờ tựa vào vùng xương chậu. Các cơ bụng dưới hơi căng, tạo thành chỗ dựa vững chắc cho làn hơi phóng lên.

    3. Một số điểm cần tránh khi lấy hơi cũng như khi đẩy hơi :

    a. Khi lấy hơi :

    - Không nên lấy hơi hoàn toàn qua miệng, trừ những trường hợp cao trào, phải cướp hơi, hoặc những trường hợp hát khi các vần mở mà phải hát nhanh, nhịp nhàng.

    - Không nên hít hơi quá nhiều, làm căng thẳng các cơ bụng, sườn, ngực ... tác hại đến việc phát thanh. Cần tập lấy hơi theo mức dài ngắn, mạnh nhẹ của câu nhạc.

    - Không nên để hết hơi hoàn toàn mới lấy hơi khác, như vậy âm thanh cuối câu dễ bị đuối đi, có thể làm đỏ mặt, đỏ cổ ...

    - Không nên nhô vai lên khi hít hơi vì sẽ ảnh hưởng đến các cơ hô hấp, lấy hơi không sâu được.

    - Không nên phình bụng ra trước khi lấy hơi : Chính không khí đi vào sâu trong phổi đồng thời với việc hạ hoành cách mô làm phình bụng ra. Nếu phình bụng trước sẽ làm cho cơ thể bị căng cứng, ảnh hưởng xấu đến việc phát âm.

    b. Khi đẩy hơi :

    - Không nên đẩy hơi quá mạnh khi hát các dấu cao, đành rằng có tốn nhiều hơi hơn hát dấu trầm (vì thanh đới không khép kín hoàn toàn khi hát dấu cao), nhưng nếu quá mạnh, sẽ làm thanh đới quá căng, ảnh hưởng tới âm sắc.

    - Không nên phí phạm hơi thở, phải biết điều chế hơi thở sao cho phù hợp với tính cách của từng câu, để âm thanh vẫn âm vang đầy đặn từ đầu đến cuối câu. Điều chế hơi thở nhờ hoành cách mô nâng lên dần dần và mềm mại với sự hỗ trợ của các cơ bụng, còn lồng ngực vẫn căng tạo thành một cột hơi phía trên luôn luôn liên tục, đầy đặn.

    4. Luyện tập hơi thở :

    Việc luyện tập hơi thở thường phải đi đôi với việc luyện thanh, nghĩa là tập hơi thở với âm thanh, có như vậy ta mới dễ kiểm tra được hoạt động của hơi thở qua chất lượng của âm thanh phát ra. “Hơi thở đúng, âm thanh đẹp” ( xem chú thích 2), đó là câu châm ngôn của người ca hát. Hơi thở đúng sẽ giúp đặt vị trí âm thanh đúng, làm cho tiếng vang đẹp. Ngược lại vị trí âm thanh đúng giúp cho việc đẩy hơi được dễ dàng, tiết kiệm được hơi thở. Vị trí âm thanh và hơi thở là hai yếu tố hỗ trợ nhau để phát ra âm thanh có chất lượng, nên không thể tách rời từng hoạt động riêng rẽ. Tuy nhiên trong bước đầu, chúng ta có thể tập hơi thở riêng để làm quen với kiểu thở tích cực trong thanh nhạc, hoặc để tăng cường lực hít hơi và đẩy hơi của chúng ta.

    a. Tập xì : (xem bài 1, phần thực tập số 2)

    b. Tập thổi bụi : (xem bài 2, phần thực tập số 1)

    c. Tập hơi thở với âm thanh qua các mẫu luyện thanh.



    PHẦN THỰC TẬP

    1. Tập các cơ bụng để hỗ trợ cho hoành cách mô :

    - Đứng thẳng người : thẳng lưng, thẳng đầu, áp mặt hai bàn tay vào sau lưng để ngón cái nằm bên hông ngang thắt lưng.

    - Đặt bàn chân phải sát đất hướng ra phía trước, chân thẳng, người thẳng.

    - Rút chân phải về, bàn chân vẫn chạm đất, và đưa chân trái ra y như chân phải : 50 - 100 lần.

    - Thân người không nghiêng qua nghiêng lại, không nhô lên nhô xuống (Bài tập này dùng để khởi động khi học thanh nhạc, hoặc để tập thể dục trong ngày).

    2. Tập lồng ngực :

    - Hai bàn tay nắm lại, thẳng ra phía trước, song song mặt đất : thở ra từ từ.

    - Hất mạnh hai tay ra phía sau, luôn thẳng cánh tay : hính nhanh vào.

    - Dừng lại một vài giây : nén hơi.

    - Đưa hai tay ra phía trước như lúc đầu : thở ra từ từ ...

    3. Tìm cảm giác điểm tựa của làn hơi :

    - Lấy hơi vào như thường lệ.

    - Làm như “thổi bụi” nhưng ngậm miệng (bịt mũi nếu cần) để cho hơi không thoát ra ngoài, nhưng hơi dội lại xuống hoành cách mô và tác động lên bụng, lên vùng xương chậu, làm căng các cơ ở xung quanh vùng đó. Đó được coi như điểm tựa của làn hơi trong khi chúng ta hát, nhất là khí phải hát cao, hát mạnh.

    4. Tập mẫu luyện thanh 4 và 5 :

    Mẫu 4 :

    [​IMG]

    * Yêu cầu của mẫu 4a : 1, 2, 3 như mẫu 3a.

    * Yêu cầu 4 : liền tiếng + ép bụng ở phách thứ 4.

    · Yêu cầu 5 : càng lên cao, giữ căng lồng ngực, nâng hàm ếch mềm và buông lỏng hàm dưới.

    Mẫu 5 :

    [​IMG]

    * Yêu cầu của mẫu 5 : 1, 2, 3 như các mẫu trước.

    * Yêu cầu 4 : rời tiếng bằng cách ép nhẹ bụng mỗi khi hát 1 dấu.



    CÁC CÂU HỎI ÔN TẬP

    1. Tại sao hơi thở lại quan trọng và phải tập luyện ?

    2. Trường phái mới của nghệ thuật ca hát nước Ý chủ trương như thế nào ? Tại sao có sự biến chuyển so với trước đó ?

    3. Kiểu thở bụng kết hợp với lồng ngực hoạt động ra sao ? Ích lợi thế nào ?

    4. Những điều cần làm khi lấy hơi và đẩy hơi ?

    5. Những điều cần tránh khi lấy hơi và đẩy hơi ?

    6. “Hơi thở đúng, âm thanh đẹp” nghĩa là gì ?
     
  5. guitar_chick

    guitar_chick Thread Starter Active Member

    A- Mở Đầu. Chúng ta ai cũng đã hơn một lần tự hỏi:

    Làm thế nào có thể sáng tác một ca khúc, hay, nổi tiếng?

    Câu hỏi trên đây có 3 phần: 1-Làm thế nào có thể sáng tác một ca khúc? 2-Làm thế nào có thể sáng tác một ca khúc hay? 3-Làm thế nào có thể sáng tác một ca khúc nổi tiếng?

    Trả lời câu hỏi phần 1: Làm thế nào có thể sáng tác một ca khúc? Trước tiên, bạn cần có một ít thơ văn trong ngôn từ, biết làm thơ, gieo vần... để đặt lời hát. Thứ nhì, bạn phải biết rung cảm, xúc động trước những gì xảy ra, dù vui dù buồn cũng khiến bạn phải suy nghĩ, để tìm đề tài sáng tác, và thêm tình tiết cho ca khúc…Thứ ba, bạn phải biết hát, bạn phải là người rất thích hát và đã từng hát những ca khúc của bá tánh, dù bạn hát không hay, không lôi cuốn người nghe cũng không sao. Thứ tư, bạn phải biết một ít kỹ thuật sáng tác…Nếu bạn có 4 điều này, bạn có thể sáng tác và hoàn thành một ca khúc dễ dàng. Trong những phần sau của tài liệu này, Quốc Toản sẽ trình bày một số kỹ thuật sáng tác ca khúc, đế giúp các bạn có thể sắp xếp các câu nhạc, các đoạn nhạc, các cách mở đầu, chuyển đoạn, kết thúc một đoạn, một ca khúc.., nhờ đó các bạn có thể tự hoàn chỉnh một ca khúc, không còn áy náy, nghi ngờ là đúng hay sai luật sáng tác.

    Ủa, sao không nhắc tới nhạc lý và nhạc cụ? Nhạc lý và nhạc cụ là những phương tiện rất tốt, có thể giúp bạn tìm những âm điệu, tiết điệu mới, giúp bạn thêm nhiều phương cách để sáng tác và nhất là giúp bạn hoàn thành ca khúc nhanh và gọn.

    Như vậy ta có thể sáng tác khi chưa học nhạc lý và không biết chơi một nhạc cụ? Đúng, chưa học nhạc lý và không biết chơi nhạc bạn vẫn có thể sáng tác ca khúc. Sáng tác một ca khúc gần giống như sáng tác một bài thơ, hay một bài văn ngắn, rồi thêm âm điệu và nhịp điệu cho lời thơ, lời văn thành một ca khúc. Trong những phần sau, Quốc Toản sẽ trình bày một phần tối thiểu về nhạc lý, và những kỹ thuật sáng tác cần thiết, giúp các bạn có khả năng làm việc với âm điệu và nhịp điệu cho ca khúc của bạn. Nếu bạn sáng tác một bài thơ rồi giao cho một nhạc sĩ phổ nhạc, sẽ là một bài thơ phổ nhạc, nhạc phẩm thuộc về 2 người. QuốcToản đã làm hòa âm và thực hiện nhiều CD nhạc gồm những ca khúc rất hay, được sáng tác bởi những người chưa học nhạc lý và không biết chơi một nhạc cụ nào. Nếu bạn đã học nhạc lý, đã học ký âm..., bạn có thể tự mình chép bài hát ra giấy, nếu không, bạn có thể hát ca khúc mới sáng tác của bạn cho một người nhạc sĩ nghe, người nhạc sĩ đó sẽ chép những lời hát ra bản nhạc cho bạn, và nhạc phẩm này là tài sản trí óc của riêng bạn. Nếu bạn biết xử dụng một nhạc cụ thì rất tốt… bạn sẽ thoải mái, nhiều thú vị, và thấy dễ dàng trong việc sáng tác, hơn những người chưa học nhạc lý, hoặc không biết chơi một nhạc cụ nào. Lưu ý: QuốcToản là một nhạc sĩ đã được "very well trained", nên có thể chép bản nhạc 100% đúng như bạn hát. Một nhạc sĩ khác, có thể chép nhạc phẩm cho bạn không đúng như bạn đã hát originally, nhưng tưởng là đúng, làm cho những nhạc sĩ khác nhìn bản nhạc hát lên những âm điệu ít nhiều khác với nhạc phẩm của bạn.

    Trả lời câu hỏi phần 2: Làm thế nào sáng tác một ca khúc hay (a nice song)? Tới đây, thí dụ bạn đã biết sáng tác một ca khúc, ca khúc có thể hay hay không, chưa nói tới. Nhưng câu hỏi là làm thế nào ta có thể sáng tác một ca khúc hay? Một ca khúc hay, hay không hay, hoàn toàn tùy theo ý thích riêng của từng người, vì đây là nghệ thuật, cũng như người ta hay nói xấu đẹp tùy người đối diện. Thí dụ, bạn đã từng được nghe những bài hát, những giọng ca rất hay, bạn rất thích. Nhưng có những người lại khen những bài hát khác, những giọng ca khác là hay là tuyệt vời mà bạn chẳng muốn nghe tí nào, đúng không? Cũng như những bộ môn nghệ thuật khác, một ca khúc có thể hay với người này nhưng không hay với người kia. Do đó, trong phần sau của tập sách này, Quốc Toản sẽ giúp bạn biết tránh những điều không hay, không thuận tai, trong lúc sáng tác, để ca khúc mới của bạn được hoàn hảo, một ca khúc hay....a nice song.

    Trả lời câu hỏi phần 3:[/B] Làm thế nào sáng tác một ca khúc nổi tiếng (a popular song, a hit song)? Một ca khúc nổi tiếng, là một ca khúc được rất nhiều người biết tên, và rất thích nghe. Hơn nữa, nhiều ca sĩ chuyên nghiệp cũng thích hát trình diễn ca khúc nổi tiếng này. Tác giả (composer) của ca khúc nổi tiếng cũng được người người ngưỡng mộ như một thiên tài. Với luật tác quyền hiện nay, một ca khúc nổi tiếng có thể giúp bạn kiếm được nhiều tiền lắm. Một ca khúc nổi tiếng trong giới thanh thiếu niên, hay trên thị trường lớn, thí dụ thị trường Mỹ, sẽ giúp bạn kiếm được cả triệu đô la Mỹ. Sáng tác được một ca khúc nổi tiếng, là một ước mơ lớn của tất cả mọi người, kể cả các nhạc sĩ và các nhà sáng tác ca khúc (musicians & song composers). Một ca khúc không phải chỉ tự nó có thể nổi tiếng, mà còn tùy thuộc rất nhiều yếu tố khác như: tâm tư tình cảm, nguyện vọng cũng như những khát vọng của con người, tức là những thính giả của không gian và thời gian trong lúc ca khúc ra đời. Giọng hát đầu tiên đã chuyên chở ca khúc tới người nghe, với một lối luyến láy nào đó, chắc chắn đã giúp một phần lớn cho ca khúc được nổi tiếng. Phần hòa âm đầu tiên, dù đơn sơ hay cầu kỳ vĩ đại, cũng góp một phần không nhỏ, chắp cánh cho ca khúc vươn tới đại chúng.. v.v…Người ta chỉ có thể sáng tác một ca khúc, một ca khúc hoàn hảo, một ca khúc hay, nhưng không ai chắc chắn có thể sẽ sáng tác một ca khúc nổi tiếng. (ha ha ha, nếu biết tại sao mỗi khi túng tiền không sáng tác vài bài, kiếm một mớ tiền xài chơi?) =================================================================

    B- Lời khuyên cho ai đang chuẩn bị sáng tác.

    1)-Đơn giản là rất tốt. Nghe như ngược đời, nhưng đúng như vậy. Các bạn hãy nhớ lại, nghe lại những ca khúc đã nổi tiếng, nhạc đương thời, nhạc thời chiến, nhạc tiền chiến, hầu như bài nào cũng đơn giản. Ngôn từ đơn giản, âm điệu đơn giản, tiết điệu đơn giản…dễ hát, dễ hiểu và dễ nhớ. Các bạn có thấy bài nào lời hát khó hiểu, rắc rối, âm điệu trúc trắc, khó hát….trong số những nhạc phẩm nổi tiếng không? Thưa không. Vậy thì bạn không nên dùng những từ ngữ rắc rối, trừu tượng không rõ ý nghĩa….không nên dùng những âm điệu lên rất cao rồi tuột xuống rất thấp, v.v vượt khỏi sức lực (nơi cổ họng) của con người…

    2)-Tìm cách làm cho nhiều người thích nhạc phẩm của mình. Nếu tìm được một âm điệu mới lạ (nghe không giống nhạc phẩm nào), lồng trong một vài câu nói đang có trên môi của nhiều người đương thời, đơn giản, dễ hát, để người nghe có thể hát theo mấy câu, thì nhạc phẩm sẽ dễ lưu lại trong đầu người nghe ngay khi mới nghe lần đầu. Được như vậy bạn đã thành công nhiều lắm rồi. Nếu nhạc phẩm của bạn lại có một tiết nhịp có thể làm cho người nghe muốn nhịp nhịp bàn chân, búng búng ngón tay khi nghe, thì đúng là bạn đang nhập cuộc. Bạn đang trở thành một “người của quần chúng”, một "public figure". Very cool.

    3)-Tìm cách làm cho người nghe xúc động. Những câu chuyện buồn, vui, hài hước, có thể biến thành những ca khúc được nhiều người thích. Những hoàn cảnh éo le, những sinh hoạt vui tươi náo động cũng có thể là đề tài cho những ca khúc mới của bạn. Nói chung, bạn sẽ thành công nếu nhạc phẩm của bạn có thể làm cho người nghe xúc động: thấy buồn, thấy vui, thấy éo le, thấy vui lên, thấy tức cười, hay thấy ngứa ngáy tay chân..v..v.. ===============================================================

    C- Những nguyên tắc để xây dựng ca khúc.

    Quốc Toản hy vọng 3 câu trả lời và 3 lời khuyên trên đây (phần A và B) đã giúp các bạn ít nhiều trong bước đầu sáng tác. Sau đây là những điều cần thiết bạn cần biết để sáng tác một ca khúc.

    1)-Cấu trúc một ca khúc:

    Cấu trúc căn bản: Thông thường, một ca khúc được xây dựng bằng 3 đoạn, mỗi đoạn được đặt tên bằng một chữ cái là: A + B + A/. Đoạn A là đoạn đầu, B là đoạn thứ 2, và A/ là đoạn thứ 3 của nhạc phẩm. Tại sao đoạn thứ 3 không gọi là C? Thưa, vì đoạn thứ 3 thường có âm điệu giống như đoạn đầu là A, nên người ta gọi đoạn thứ 3 là A/. Đoạn thứ 2 của bài nhạc luôn luôn có âm điệu khác với đoạn đầu A, nên được gọi là B. (Sang Ngang - Đỗ Lễ, Sầu Đông - Khánh Băng). Nhưng chúng ta cũng đã được nghe nhiều nhạc phẩm nổi tiếng không viết theo cấu trúc căn bản, mà có thể là một trong những cấu trúc biến đổi, hoặc những cấu trúc khác sau đây.

    Cấu trúc biến đổi 1: A+A' + B+B' + A/+A/'. Trong trường hợp này, câu A' có âm điệu giống như A, hoặc chỉ khác mấy nốt cuối cùng. Đoạn B và B', đoạn A/ và A/' cũng vậy (Tình Khúc Tháng Sáu - Ngô Thụy Miên, Thung Lũng Hồng - Phạm Mạnh Cương).

    Cấu trúc biến đổi 2: A+A' + B + A/ (Cô bé ngày xưa - Hoài Linh).

    Cấu trúc biến đổi 3: A + B + A + C + A/ (Đón Xuân - Phạm Đình Chương).

    Các cấu trúc khác: Ngoài ra, chúng ta cũng thấy nhiều ca khúc chỉ có 2 đoạn: A + B. (Tuổi Mộng Mơ, Tuổi Hồng, Xuân Ca - Phạm Duy). Có ca khúc chỉ có 2 đoạn giống nhau: A + A' (Giã Từ Đêm Mưa - Văn Phụng, Em Đẹp Như Mơ - lời Việt Xuân Hùng) Thỉnh thoảng chúng ta cũng bắt gặp một nhạc phẩm có 3 đoạn hoàn toàn không giống nhau: A + B + C. Thỉnh thoảng chúng ta cũng thấy một nhạc phẩm, ngoài cấu trúc căn bản, hoặc biến đổi, có thêm một đoạn (extra) ở phần cuối cùng, như là phần kết luận của bài luận văn. Gọi tên là CODA (đọc là Kô-Đa).

    Lời khuyên của Quốc Toản: Các bạn không cần chú ý nhiều tới các hình thức cấu trúc của bài nhạc. Nếu có nhiều ý và từ hoặc có nhiều điểu phải nói ta sẽ làm một nhạc phẩm với nhiều đoạn. Nếu trong một nhạc phẩm, bạn chỉ muốn nói tới một vài điều, (cũng có thể bạn bị bí, bị hạn hẹp ngôn từ...) ta chọn cấu trúc đơn giản, chỉ cần một hoặc hai đoạn cũng được.

    2)-Tìm âm điệu cho một ca khúc. Đây là phần hướng dẫn tối thiểu về nhạc lý, cần thiết để sáng tác ca khúc, nhờ đó bạn có thể tạo được một âm điệu hay cho một nhạc phẩm. Những điều Quốc Toản trình bày sau đây đã được loài người tìm ra và đã được phát triển qua cả thế kỷ rồi. Tuy nhiên, nếu sau này bạn không dùng tới, thì ít nhất bây giờ bạn cũng nên biết, vì nó có thể giúp bạn trong bước đầu sáng tác ca khúc.

    a)-Âm điệu: Ta chỉ có thể đọc được lời của bài hát, chưa hát được, nếu không có âm điệu. Do đó, sau khi đã có đề tài (subject) và một vài câu cho lời nhạc (lyrics), hoặc cả bài nhạc, bạn phải nghĩ ngay tới việc tìm một âm điệu (melody) để hát những lời nhạc, đúng không? Thỉnh thoảng bạn có thể bắt gặp cả 2 lời và âm điệu trong một lúc. Tuy nhiên bạn cũng cần đọc tiếp sau đây để có thể hoàn tất được bài nhạc dễ dàng hơn.

    Nguyên tắc: Nếu đề tài và lời nhạc vui tươi, bạn nên chọn âm điệu vui, tức là Âm điệu Trưởng (melody in major mode). Nếu đề tài và lời nhạc buồn bã, bạn nên chọn âm điệu buồn, tức là Âm điệu Thứ (melody in minor mode). Muốn biết Trưởng và Thứ là gì? và Trưởng với Thứ khác nhau ra sao? mời bạn xem tiếp sau đây.

    b)-Âm điệu Trưởng và Âm điệu Thứ: Âm điệu được xây dựng trên một Âm giai (scale). Âm giai Trưởng là gốc của Âm điệu Trưởng, Âm giai Thứ là gốc của Âm điệu Thứ.

    c)-Âm giai: là một chuỗi âm thanh liền nhau, gồm 7 nốt chính của âm nhạc, từ thấp lên cao hoặc từ cao xuống thâp. Có 2 loại âm giai chính là âm giai trưởng và âm giai thứ. Khoảng cách giữa các nốt trong 2 loại âm giai khác nhau rất nhiều, sự khác nhau này tạo ra Âm giai Trưởng và Âm giai Thứ.

    Lưu ý: Còn có rất nhiều loại âm giai Trưởng và âm giai Thứ của các nước khác trên thế giới, ai muốn nghiên cứu thêm, xin xem sách "Phối Hòa Âm Đối Chiếu, The Complete Scales, Modes" của Nhạc sĩ Huỳnh Nhâm. Vì khuôn khổ giới hạn của tài liệu này, chúng ta chỉ nghiên cứu Âm giai Đô Trưởng Tây phương và Âm giai La Thứ Natural, được coi như 2 âm giai đại diện cho Trưởng và Thứ.

    Âm giai Trưởng: Đồ--Rê--Mi--Fa--Sol--La--Si--Đố. (Đồ=thấp, Đố=cao, nhưng chỉ là một nốt Đô). Nếu nhìn vào bàn phím đàn piano, ta thấy khoảng cách giữa các nốt của âm giai trưởng có khoảng cách như sau:



    Đồ-2phím-Rê-2phím-Mi-1phím-Fa-2phím-Sol-2phím-La-2phím-Si-1phím-Đố. Trong âm nhạc, từ phím đàn này tới phím đàn kế tiêp, chỉ khác nhau 1/2 cung, gọi là 1 bán cung. Nếu khoảng cách là 2 phím, tức là 2 bán cung, gọi là 1 cung.

    Do đó, ta có thể nói: Đồ lên Rê: 1 cung, Rê lên Mi: 1 cung, Mi lên Fa: 1 bán cung, Fa lên Sol: 1 cung, Sol lên La: 1 cung, La lên Si: 1 cung, Si lên Đố: 1 bán cung. Như vậy khoảng cách giữa các nốt của một âm giai trưởng như sau: 1cung+1cung+1/2cung+1cung+1cung+1cung+1/2cung.

    Âm giai Thứ: Là--Si--Đô--Rê--Mi--Fa--Sol--Lá. (Là=thấp, Lá=cao, nhưng chỉ là một nốt La). Nếu nhìn vào bàn phím đàn piano, ta thấy khoảng cách giữa các nốt của âm giai thứ có khoảng cách như sau:



    Là-2phím-Si-1phím-Đô-2phím-Rê-2phím-Mi-1phím-Fa-2phím-Sol-2phím-La.

    Do đó, ta có thể nói: Là lên Si: 1cung, Si lên Đô: 1bán cung, Đô lên Rê: 1 cung, Rê Lên Mi: 1 cung, Mi lên Fa: 1bán cung, Fa lên Sol: 1 cung, Si lên Đố: 1bán cung. Như vậy khoảng cách giữa các nốt của một âm giai thứ như sau: 1cung+1/2cung+1cung+1cung+1/2cung+1cung+1cung.

    Lời khuyên của Quốc Toản: Các bạn gõ từng phím đàn piano (hoặc kb) theo thứ tự từ dưới lên hoặc ngược lại hoặc không cần thứ tự nào, nếu gõ theo Âm giai Trưởng, các bạn sẽ nghe được một âm điệu vui vui, phấn khởi và trong sáng...Nếu gõ theo Âm giai Thứ, các bạn sẽ nghe được một âm điệu buồn buồn, u uẩn, ảm đạm....từ đó các bạn có thể tìm được một âm điệu rất gần với chủ để, với nội dung của ca khúc bạn đang thai nghén.

    3)-Nghệ thuật soạn âm điệu cho ca khúc. Sau đây là một số phương cách để soạn âm điệu cho ca khúc. Những phương cách này giúp bạn có thể viết được một âm điệu dễ nghe, dễ hát và xuôi tai.... nhưng trước tiên chúng ta phải biết thế nào là các Bậc của một âm giai, vì những phương cách soạn âm điệu được dựa trên căn bản này.

    Qua các phần trên đây chúng ta đã biết một Âm giai có 7 nốt, dù là âm giai Trưởng hay Thứ. Tính từ thấp lên cao ta có 7 Bậc như sau (số La Mã):

    Âm giai Đô Trưởng: Đồ -- Rê -- Mi -- Fa -- Sol -- La -- Si -- Đố.

    Âm giai La Thứ: Là -- Si -- Đô -- Rê -- Mi -- Fa -- Sol -- Lá.

    Các Bậc tương ứng: I II III IV V VI VII VIII

    Với tất cả các âm giai khác, ngoài Đô Trưởng, như Rê Trưởng, Rê# Trưởng....và ngoài La Thứ, như Si Thứ, Đô Thứ....chúng ta cũng đặt nốt thấp nhất là Bậc I, nốt kế tiếp là Bậc II, v..v..Tới đây, chúng ta có thể nói chuyện tới một số phương cách cho việc soạn âm điệu cho khúc như sau:

    Bắt Đầu và Kết Thúc Căn Bản: Căn bản mà nói thì đa số âm điệu bắt đầu ở Bậc I, III, V hoặc VIII, và kết thúc ở Bậc I hoặc VIII. Khi kết thúc một đoạn hay một bài nhạc ở Bậc I hoặc Bậc VIII, ta tạo được một cảm giác trọn vẹn, như một dấu chấm xuống hàng hoặc một dấu chấm hết của một bài diễn văn. Nhưng đa số, không phải là tất cả, vì ta cũng thấy nhiều ca khúc không bắt đầu theo phương cách này, và thỉnh thoảng cũng có những ca khúc không kết thúc theo phương cách căn bản trên đây. Sau đây là những ví dụ:

    Bài: Bài Thơ Hoa Đào của Hoàng Nguyên bắt đầu ở Bậc I, kết thúc ở Bậc I và VIII.

    Bài: Ai Lên Xứ Hoa Đào của Hoàng Nguyên bắt đầu ở Bậc VIII, kết thúc ở Bậc I.

    Bài: Chiếc Lá Cuối Cùng của Tuấn Khanh bắt đầu ở Bậc V, kết thúc ở Bậc VIII.

    Bài: Chiều Tím của Đan Thọ bắt đầu ở Bậc III, kết thúc ở Bậc I.

    Bài: Lá Thư của Đoàn Chuẩn - Từ Linh không bắt đầu ở Bậc I, III, V hoặc VIII.

    Bài: Mơ Hoa của Hoàng Giác không bắt đầu ở Bậc I, III, V hoặc VIII.

    Bài: Ru Đời Đi Nhé của Trịnh Công Sơn không bắt đầu ở Bậc I, III, V hoặc VIII.

    Bài: Bông Hồng Cài Áo của Phạm Thế Mỹ không kết thúc ở bậc I hoặc VIII.

    Chuyển Động của Âm Điệu: Người ta thường đặt một nốt nhạc cho một chữ, nhưng cũng có khi 2 nốt, 3 nốt, có khi nhiều hơn cho một chữ. tùy loại nhạc cần ngân nga, uốn éo hay không. Từ nốt này (chữ) tới nốt kế tiếp, rồi nốt kế tiếp nữa, đi lên hay đi xuống....gọi là Chuyển Động của Âm Điệu. Có nhiều loại Chuyển Động khác nhau như sau:

    Chuyển Động Bước Ngắn: là từ nốt (hoặc chữ) này tới nốt kế tiếp chỉ cách nhau 1/2 hoặc 1 cung (piano: 1 hoặc 2 phím). Thí dụ (1): (I--II--III--II--III--IV--V).

    Chuyển Động Bước Dài: là từ nốt (hoặc chữ) này tới nốt kế tiếp cách nhau lớn hơn một bước ngắn. Thí dụ (2): (I--VI--II--V--III--VI--VIII).

    Chuyển Động Hỗn Hợp: Chuyển Động Bước Ngắn dễ hát và dễ đàn hơn Chuyển Động Bước Dài, nhưng nếu dùng Bước Ngắn nhiều sẽ mau nhàm (gets boring fast). Do đó ta nên dùng Chuyển Động Hỗn Hợp, tức là dùng Bước Dài chen vào những Bước Ngắn, nhưng không nên lạm dụng nhiều quá. Thí dụ (3) vừa phải: (I--II--III--II--V--IV--V). Thí dụ (4) lạm dụng: (I--II--I II--V--II--IV--V).

    Bước Chuẩn Bị: Chuyển Động Bước Dài thường khó hát hơn Chuyển Động Bước Ngắn. Do đó, người ta thường có một Bước Chuẩn Bị cho một Bước Dài. Bước Chuẩn Bị là một Bước Ngắn ngược chiều, đặt liền trước hoặc sau Bước Dài. Thí dụ (5): (I--II--III--II--V--IV--V). Đây chỉ là thí dụ 3 trên đây mà thôi. Trong thí dụ này, âm điệu chuyển động từ I lên II, lên III, xuống II để chuẩn bị nhảy lên V--IV--V). Bạn không cần phải có Bước Chuẩn Bị cho tất cả những Bước Dài, nhưng thực tế thì Bước Chuẩn Bị really làm cho những Bước Dài, nhất là những Bước Rất Dài dễ hát và nghe êm ái hơn.

    Bước Dài Vừa và Bước Rất Dài: Bước Dài Vừa là những bước dài hơn bước ngắn một hoặc 2 bước mà thôi (quãng 3 và quãng 4). Thí dụ (6): (I--III), (II--IV), (V--III) v..v..Chúng ta không cần phải có Bước Chuẩn Bị cho những Bước Dài Vừa, nhưng nếu có cũng tốt lắm. Bước Rất Dài là những bước lớn hơn, dài hơn Bước Dài Vừa (quãng 5 trở lên). Thí dụ (7): (I--V), (II--VI), IV--VIII), (VI--I), (I--VIII). Chúng ta phải có Bước Chuẩn Bị cho một Bước Rất Dài, ít nhất là ở một đầu trước hoặc đầu sau.

    Những Quãng Cấm Kỵ: Tất cả những Bước Ngắn và Bước Dài Vừa đều là những bước tốt. Những Bước Dài Vừa có thể không cần Bước Chuẩn Bị vẫn OK. Những Bước Rất Dài tuy khó hát và khó đàn, nhưng nếu biết dùng những Bước Chuẩn Bị cũng trở nên hay lắm. Nhưng trong số những Bước Rất Dài có 2 Quãng Cấm Kỵ, có thể nói là cấm dùng. Quãng cấm thứ nhất là Quãng 4 (IV--VII) và ngược lại (VII--IV), gọi là "tritone", tức là quãng 4 tăng hoặc giảm. Quãng cấm thứ nhì là quãng 7 (I--VII). Hai quãng cấm này rất khó nghe, dù có cố gắng mấy cũng khó hát êm xuôi được. Tốt nhất ta nên tránh dùng 2 quãng cấm kỵ này, ít nhất là trong bước đầu sáng tác. Sau này, khi đã có nhiều kinh nghiệm, ta cũng có thể dùng thử xem. Quãng 8 (I--VIII) là một chuyển động đặc sắc, dễ hát và dễ nghe, nhưng chắc chắn ta cũng phải có Bước Chuẩn Bị rất cẩn thận. Tất cả những quãng lớn hơn quãng 8 (I--VIII) rất khó hát và khó nghe, nên ta phải rất cẩn thận khi dùng chúng.

    Bước Dài Kép: Nếu có 2 Bước Dài đi liền nhau, là ta đã làm một Bước Dài Kép. Khi đó ta phải để ý đến những lời khuyên như sau: Nếu Bước Dài Kép gồm 2 Bước Dài cùng chiều, thí dụ (I--V--VIII) ta nên có Bước Dài thấp lớn hơn Bước Dài cao, làm như vậy câu nhạc sẽ cân đối. Và ta phải có Bước Chuẩn Bị ở cả 2 đầu cho câu nhạc. Nếu Bước Dài Kép gồm 2 Bước Dài ngược chiều, thí dụ (III--I--V) ta không cần phải làm như trên đây. Tuy nhiên, dù là Bước Dài Kép nào chăng nữa, ta không nên dùng những quãng lớn hơn Quãng 5.

    Lưu ý: Trên đây là những điều cần biết để soạn âm điệu cho một ca khúc. Còn một số điều nữa dành cho những bạn đã học nhạc lý và biết chơi nhạc, thí dụ: Bước Dài Kép nằm trong "chord progressions", sau này khi có điều kiện Quốc Toản sẽ viết thêm trong tài liệu sáng tác ca khúc Trình Độ II.

    4)- Những nốt nhạc quan trọng. Mỗi nốt nhạc trong một âm giai (đã tạo ra âm điệu của nhạc phẩm) đều có một đặc tính riêng. Nốt (I) quan trọng nhất. và nốt V cũng quan trọng gần như nốt I. Tất cả những nốt khác trong âm giai đều là yếu, không quan trọng. Bời vậy, người ta thường bắt đầu bài nhạc bằng những nốt quan trọng, rồi tiếp tục bằng những nốt khác, những nốt yếu, không quan trọng, đi lang thang...v...v... và cuối cùng người ta lại trở về nốt quan trọng nhất để kết thúc một đoạn hoặc một bài nhạc. Đó là những nốt mạnh và quan trọng tự nhiên của âm điệu, trong khi đó người ta cũng có cách để nhấn mạnh bất cứ nốt nào, nếu cần làm cho người nghe chú ý tới. Muốn nhấn mạnh một nốt, người ta thường dùng Chuyển Động Bước Ngắn đi lên tới nốt đó, có thể giữ nốt đó hơi lâu hơn những nốt kia, rồi đi xuống, hoặc ngược lại.

    5)- Nhịp Điệu và những nốt nhạc. Một ca khúc, bên cạnh âm điệu là nhịp điệu. Nhịp điệu căn bản là 4/4 và 3/4. Với nhịp điệu 4/4, mỗi trường canh có 4 nhịp, người ta đếm nhịp như sau: (1-2-3-4) liên tiếp lập đi lập lại. Trong nhịp điệu 4/4, nhịp 1 quan trọng nhất, nhịp 3 quan trọng nhì, nhịp 2 và 4 không quan trọng. Với nhịp điệu 3/4, mỗi trường canh có 3 nhịp, người ta đếm nhịp như sau: (1-2-3) liên tiếp lập đi lập lại. Trong nhịp điệu 3/4, nhịp 1 quan trọng nhất, nhịp 2 và 3 không quan trọng. Thường thường ta phải có nốt cho những nhịp quan trọng, thí dụ: Trong Nhịp Điệu 3/4 ta luôn luôn thấy có nốt trên nhịp 1, và cũng thường thấu có nốt trên nhịp 3 trong nhịp điệu 4/4. Hơn nữa, người ta cũng hay đặt những nốt dài trên những nhịp quan trọng. Trong trường hợp người ta muốn có một âm điệu với nhịp chẻ (syncopation) thì khác. Một âm điệu có lai rai mấy câu ngắn với một Nhịp Điệu Chẻ cũng hay lắm. Ngày nay, nhiều người không muốn để ý đến những nguyên tắc và những lời khuyên trên đây, nhưng ít ra cũng sẽ giúp các bạn trong bước đầu sáng tác ca khúc.

    6)- Lời nhạc (lyrics). Một âm điệu hay, một nhịp điệu hấp dẫn chỉ là chuyện nhỏ. Lời Nhạc mới là chuyện lớn. Ngôn ngữ Việt Nam rất phong phú về cả ý tưởng và ngôn từ. Quốc Toản không dám lạm bàn về ý tưởng, đề tài, nội dung, chi tiết của một nhạc phẩm, nhưng Quốc Toản có thể gửi tới các bạn một số nguyên tắc chung (rất hữu ích) khi đặt lời cho ca khúc của bạn. Tại sao phải có những nguyên tắc? Đây là những lý do:

    a)- Tiếng Việt có dấu. Tiếng Việt có 5 dấu được đặt trên hoặc dưới các nguyên âm trong mẫu tự, những dấu này đi với chữ nào có thể làm cho chữ đó cao lên hoặc thấp xuống, hoặc cong lên cong xuống một cách tự nhiên, lắng nghe những người Việt mình nói chuyện với nhau sẽ thấy Quốc Toản nói đúng. Do đó, nếu ta ghép chữ với nốt, hoặc nốt với chữ không khéo, người nghe có thể tưởng là người ca sĩ đã hát ngọng. Nếu nói hơi quá đáng, thì người nghe có thể tưởng ca sĩ là người Cambodia hát tiếng Việt.

    b)- Tiếng Việt có nhiều âm điệu khác nhau. Người Việt Nam nói cùng một ngôn ngữ, nhưng lại có nhiều âm điệu và phát âm khác nhau. Chúng ta cần chú ý nhiều tới âm điệu, vì âm điệu trong ngôn ngữ có ảnh hưởng rất nhiều tới âm điệu chính của nhạc phẩm. Nhưng người ta thường hát theo giọng Bắc, đúng không? Đúng! Vì ca nhạc Việt Nam đã phát xuất từ Hà Nội thời Pháp thuộc. Từ đó nhạc Việt Nam được phát triển khắp nơi, qua nhiều năm tháng, bây giờ ai cũng hát theo lối phát âm của người Hà Nội. Vì vậy, ta phải kết hợp chữ và nốt nhạc thế nào để ca sĩ có thế hát dễ dàng và tự nhiên theo tiêu chuẩn vừa nói. Nếu bạn có ý định soạn một ca khúc với một giọng hát đặc biệt của một miền nào đó, bạn phải nghiên cứu âm điệu và phát âm của miền đó thật kỹ trước khi bắt tay vào việc, nếu cần ta phải ghép 2 hay 3 nốt với nhau mới diễn tả được một chữ theo âm điệu đặc biệt đó. Sau đây là 4 nguyên tắc giúp bạn ghép lời với nốt nhạc để có thể hát được tự nhiên như người Hà Nội.

    Nguyên tắc 1: Những chữ cùng dấu, thí dụ: cùng không có dấu, cùng dấu huyền, cùng dấu sắc, cùng dấu hỏi..v..v...nên đi với cùng một nốt (cùng cao độ), nếu cần phải thay đổi cao độ ta chỉ nên dùng Chuyển Động Bước Ngắn mà thôi.

    Nguyên tắc 2: Những chữ có dấu sắc và có dấu ngã luôn luôn cao hơn những chữ không có dấu. Những chữ có dấu huyền và có dấu nặng luôn luôn thấp hơn những chữ không có dấu.

    Nguyên tắc 3: Những chữ có dấu hỏi nên ghép với 2 nốt, nốt thứ nhất thấp hỏn nốt trước nó và nốt thứ 2 phải cao hơn nốt thứ nhất.

    Nguyên tắc 4: Những chữ có dấu ngã nên ghép với 2 nốt, nốt thứ nhất bằng hoặc cao hơn nốt trước nó và nốt thứ 2 phải cao hơn nốt thư nhất.

    c)- Tiếng Việt có từ đơn và từ kép. Từ Đơn chỉ có một chữ: Nắng, Mưa, Buồn... Và Từ Kép phải có 2 chữ mới đủ ý nghĩa như: Hoàng Hôn, U Sầu, Vui Vẻ, Cô Đơn, Anh Hùng, Bộ Đội....Với những từ kép, ta không nên kéo dài chữ thứ nhất, hoặc nghỉ lâu quá, mới tới chữ thứ 2, vì người nghe có thể không những không hiểu rõ ý của tác giả, mà đôi khi còn hiểu lầm nữa.

    d)- Tiếng Việt có âm câm và âm vang. Những chữ có âm câm: Biết, Hết, Học, Đẹp, Tết, ..v..v.. Những chữ có âm vang: Sang, Hoang, Trời, Chờ, ..v..v.. Ca sĩ chỉ có thể ngân dài khi hát những chữ có âm vang, nhưng không thể kéo dài những chữ có âm câm đươc. Do đó, ta phải đặt những chữ có âm vang vào những nốt ngân dài, và chỉ đặt những chữ có âm câm vào những nốt ngắn mà thôi.

    e)- Lời nhạc cần có chất thơ. Ai cũng đồng ý là lời nhạc của ca khúc phải có chất thơ mới thật sự là hay, tại sao? Cứ nhìn vào những nhạc phẩm hay, nổi tiếng từ xưa tới nay có bài nào không có chất thơ không? Thưa không. Hơn nữa, chắc chắn các bạn cũng biết đã có rất nhiều nhạc phẩm trứ danh được phổ từ một bài thơ. Như vậy tại sao ta không thêm chất thơ vào lời nhạc? Nhưng, thêm chất thơ vào lời nhạc là làm như thế nào? Rất dễ, thứ nhất ta nên gieo vần cho từng câu, có thể là vần lục bát, vần thơ Đường, vần thơ tứ tuyệt..v..v.., tùy khả năng của bạn và tùy điều kiện của nhạc phẩm, hay ít ra là bất cứ khi nào có thể. Thứ hai ta có thể có những câu đối ý, đối từ của vế trước với vế sau trong một câu, từ câu trước với câu sau.....Tuy nhiên, với một ca khúc, người ta không bắt buộc bạn phải gieo vần, phải đối đáp chững chạc và khắt khe như với một bài thơ thuần tuý, tất cả chỉ là tùy ý, tùy khả năng, optional. Có thì tốt hơn, không có cũng OK.

    ==========================================================
     
  6. Nemo_D2T

    Nemo_D2T Mới tập romance

    link die hết rùi nè bạn ui,down lỗi hết
     
  7. guitar_chick

    guitar_chick Thread Starter Active Member

    mình đã check lại lịnk cho bạn rùi đó
     
  8. guitar_chick

    guitar_chick Thread Starter Active Member

    đây là tóm tắ bài tập luyện thanh ....... và một số bài tập cơ bản ....DOWNLOAD
     
  9. long_romano

    long_romano VG-Chord Project

    Ặc, chú Chick chuyển nghề sang làm ca sĩ hả? Đi thi Idol đi chú.
     
  10. sololead

    sololead Mới tập romance

    Chơi guitar mà không biết ca cũng hơi Buồn Thank kìu Chick Chick heh
     
  11. guitar_chick

    guitar_chick Thread Starter Active Member

    úp úp úp .... anh MOD đệm hát duyệt cho em cái này xem có tố không .nếu đc thì em xin đăng ký cho cái thết này chữ CHÚ Ý ( vì em nghĩ sẽ ít nhiều gì cũng đang có nhiều member VG đang tìm cái này ) thãn MOD trc'
     
  12. Mr.DT

    Mr.DT Mới tập romance

    Sao nhìn khó thế =.= dài ngoẳng chả hiểu j cả =.=
     
  13. cubi11111985

    cubi11111985 Mới tập romance

    Thanks guitar_chick... Mới đọc 1 bài luyện thanh của bác Lân Ốc xong, qua đây đọc thêm bài của bạn.....chóng mặt.... keke.... Ai mún đi thi vietnamidol thì ráng đọc từ đầu tới cuối đi....
     
  14. guitar_chick

    guitar_chick Thread Starter Active Member

    @mt.DT : cái luyện thanh này bạn phải vững nhạc lý mới được ....... tai nghe phải tốt .....
    mình có cái TIPS cho bạn nè...... khi bạn luyện thì nên thu âm lại xem giọng bàn đã đúng tone với đàn chưa ....( good luck)
    @ anh CUBI ơ SG hay HN vậy : hum trc' em đi đám cưới cô em tại nhà hàng Tân Sơn Nhất , thấy một anh cầm cây E-g như anh luôn tướng cũng giống anh luôn , không bik có phải anh không :D

    àh mà anh Lân Ốc là ai vậy ..: em vẫn chưa học tới phần hát thể loại và xướng âm . không bik Lân Ốc có không nhỉ
     
  15. cubi11111985

    cubi11111985 Mới tập romance

    Lân Ốc là anh Mr Rock trong vietguitar của mình nè. Anh í là guitar/vocal của Thánh giá đỏ hồi xưa á.... Mình ở Tp.HCM, mới nhận được PM của bạn, mà ko reply lại được, tại bạn chặn đường PM vô rùi... hehe.... Tớ cũng có thời đi oánh đám cưới, và cũng từng oánh ở ks Tân Sơn Nhất rùi... Nhưng chưa bao giờ cầm cây đuôi cá đi oánh, nên chắc ko phải mình rùi... hehe...
    Có gì add nick 8 chơi hen
    YM: children_of_bodom_11

    Have fun
     
  16. guitar_chick

    guitar_chick Thread Starter Active Member

    úp cái này lên nào ....................................
     
  17. Nautilus

    Nautilus Đồ rê mi fa sol ...

    Lên cho mọi người đọc bài hay nè. :))
     
  18. lovabletiger

    lovabletiger Đồ rê mi fa sol ...

    Nghiền ngẫm xem sao. ^^
     
  19. kybolui39

    kybolui39 Mới tập romance

    hình như link bạn đưa nó chuyển wa 1 trang khác , ko nói gì về luyện thanh cả
     
Trạng thái chủ đề:
Không mở trả lời sau này.

Chia sẻ trang này