Cuộc hành trình tìm lại nguồn gốc cây đàn Guitar

Cây đàn guitar đến với chúng ta tự nhiên như tính chất của chính nó, gần gũi, giai điệu mượt mà, là chất keo gắn con người lại với nhau. Nhưng liệu ai đó trong chúng ta từng đặt ra câu hỏi, vậy liệu có phải Tây Ban Nha là quê hương thực sự của cây đàn, ta hãy bắt đầu hành trinh khám phá vùng đất, con người nơi đây, rồi qua đó tìm lại quê hương cây đàn GuitarTrên bờ Đông Nam của vùng biển Địa Trung Hải, một khu vực kì lạ của địa cầu là Ai Cập, quê hương của một nền văn minh đồ sộ với số tuổi trên 5000 năm. Ngày nay, những đền đài lăng tẩm tại Ai Cập là dấu tích của 1 nền văn hóa và học thuật xưa nhất của loài người còn được giữ lại một cách khá nguyên vẹn. Ngược kim đồng hồ, men theo bờ biển ta sẽ đến bán đảo Sinai và vùng Israen, Lebanon, nơi đó, tại những địa điểm khá gần nhau đã phát xuất 3 tôn giáo lớn của loài người: Do Thái giáo, Thiên Chúa giáo và Hồi giáo. Tiếp tục chuyến hành trình men theo bờ biển đi ngược về phía Bắc, ta sẽ gặp Hy Lạp với vô số hải đảo, nơi đây cũng là quê hương của 1 nền học thuật vĩ đại với số tuổi khoảng gần 3000 năm. Nền văn minh Hy Lạp là nguồn gốc toàn bộ đời sống tinh thần và hoạt động của phương Tây ngày nay. Tiếp tục đi dọc bờ biển, ta sẽ đến Ý, quê hương của Julius Caesar và nền văn minh La Mã, vốn đã làm bá chủ cả châu Âu nhiều thế kỉ. Từ Ý, ta sẽ đi qua nhiều bờ biển vô cùng xinh đẹp để đến Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, những vùng đất được thiên nhiên ưu đãi, giàu đẹp, với những con người từng khám phá và làm chủ nhiều vùng đất trên thế giới tại châu Mỹ, châu Á.Tây Ban Nha cách Bắc Phi chỉ bằng 1 eo biển rộng không quá 20Km. Vượt qua eo biển đó là trở lại châu Phi, là Morocco với thành phố nổi tiếng Casablanca. Tiếp tục đi về phía Đông, dọc theo bờ biển ta sé gặp 3 nước Algeria, Tunisia, Libya, 3 nước Bắc Phi dường như không có gì đáng chú y. Nhưng không phải thế, tổ tiên của họ đã xây dựng 1 giai đoạn vàng son trong lịch sử châu Âu và còn để lại dấu ấn cho đến tận ngày nay. Đó là thời kỳ của sắc dân Berber tại Tây Ban Nha.Nhắc đến Tây Ban Nha là nhắc đến những đặc trưng nổi tiếng của đất nước này như các thao trường đấu bò, tiếng đàn Tây Ban Cầm, tiếng nàng Carmen với điệu vũ Flamenco, chàng Don Joan từng làm thổn thức bao trái tim phụ nữ. Tây Ban Nha là một đất nước rộng lớn, trải dài từ phía Bắc với Đại Tây Dương xuống phía Nam với biển Địa Trung Hải, khắp nơi đều nằm trong nắng, đó là niềm hãnh diện của họ, mời gọi dân Bắc Âu thèm ánh mặt trời. Khách đến Tây Ban Nha là để thưởng thức nắng ấm và gió biển. Thế nhưng tất cả các đặc trưng Tây Ban Nha nổi tiếng trên thật ra đều chỉ xuất phát từ 1 vùng đất duy nhất, đó là Andalusia, phía Nam Tây Ban Nha. Quê hưong của cả Carmen lẫn Don Joan đều là Sevilla, thủ phủ của Andalusia. Người ta chỉ nên xem đấu bò ở Sevilla, cùng lắm là tại Madrid, xem nơi khác "chỉ phí thì giờ", nói như người Tây Ban Nha. Đàn Guitar và nhạc điệu Flamenco cũng là của người dân Andalusia. Do đó, nếu có dịp đến thăm Tây Ban Nha 1 lần, đừng nên đến Madrid hay Barcelona mà nên đến Andalusia để xem đấu bò và vũ điệu Flamenco. Nhất là nếu có chút tha thiết với lịch sử, với những sắc dân đã tàn lụy, phải biết đến những công trình chói lọi với nỗi lòng u uẩn còn vọng lại trong tiếng nhạc trong tiếng nhạc Flameco của người dân du mục Bohemian, hậu thân của người Berber ở châu Phi.Đến Andalusia, đến Sevilla, người ta sẽ thấy những công trình kiến trúc của người Moor, cái tên mà châu Âu đặt cho những người Berber từ Bắc Phi đến. Thuở xa xưa ấy, người Moor đến châu Âu không phải nhờ cậy gì ai, họ đến để làm bá chủ tại Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha trong 1 thời lì dài đến 8 thế kỷ.Vài trăm năm trước Công nguyên, vùng Andalusia bị đế quốc La Mã thống trị, khi La Mã suy tàn, các bộ tộc Bắc Phi bắt đầu di dân qua Tây Ban Nha trong khoảng thế kỉ thứ 5. Sa mạc Sahara quá khắc nghiệt và eo biển Cibratar quá hẹp làm những người Bắc Phi cầm lòng không đậu, họ bỏ quê hương ra đi, hi vọng 1 cuộc sống mới tốt đẹp hơn. Những thế kỉ đầu công nguyên, cả La Mã lẫn Bắc Phi đều theo đạo Thiên Chúa. Năm 570, nhà tiên tri Muhammad ra đời, sáng lập Hồi Giáo, nền tôn giáo này nhanh chóng lan truyền qua các nước Bắc Phi. Năm 711, những người Berber theo đạo Hồi tấn công Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha chiếm chọn cả vùng bán đảo mênh mông rộng lớn này.(chẹp, mỏi tay quá rùi, để chiều nay em type tiếp )

 

Đó là thời điểm đầu thế kỷ thứ 8 mà sách vở châu Âu gọi là thời kỳ của người Moor tại bán đảo Iberian gồm Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. 1 điều rất đáng chú ‎ là các triều đại người Berber với nền văn hóa đạo Hồi vừa mới hình thành lại rất cởi mở, tiến bộ. Họ trọng thị và sống chung hòa bình với tín đồ đạo Do Thái và Thiên Chúa, xây dựng một nền văn minh rực rỡ với khoa học, nghệ thuật và kiến trúc. Trong thời bấy giờ, châu Âu còn đang ngủ mê, người châu Âu còn đang ngủ mê, người Berber phải đưa cả những trí thức Arabe qua Tây Ban Nha để xây dựng viện đại học, thư viện, nhà thương , trường học, công trình kiến trúc, thủy lợi, giao thông... Đường xá thời đó đã có cả đèn đường soi sáng. Thời bấy giờ, Hồi giáo chưa bị xơ cứng, trí thức của họ là nguồn động lực phát triển cho toàn xã hội. Thời kì vàng son đó còn để lại tới bây giờ những công trình kiến trúc tinh xảo làm ngỡ ngàng người nghiên cứu và khách du lịch, nhất là cho những ai có thành kiến không tốt về người đạo hồi. Đến Tây Ban Nha là lúc để ta đắm mình vào lịch sử đáng kinh ngạc và những cồng trình kiến trúc tuyệt vời của sắc dân Berber.Nền chíng trị Hồi giáo trị vì được khoảng 300 năm thì bắt đầu rạn nứt thành nhiều tiểu quốc trong khoảng năm 1031, cũng chính lúc đó, Thiên Chúa giáo bắt đầu gửi quân chinh phạt và tái chiếm các vùng đất đai Tây Ban Nha. Đó là cuộc thánh chiến lịch sử đầu tiên của 2 tôn giáo. Năm 1212, phía Thiên Chúa giáo đánh thắng 1 trận quyết định. Thế nhưng sau đó các triều đình của Hồi giáo vẫn còn triển khai hoa trái của nền văn hóa của mình gần 300 năm nữa. Mãi đến năm 1492, phía thập tự quân của Thiên Chúa giáo mới đạt thắng lợi hoàn toàn, giành lại toàn bộ châu Âu trong ảnh hưởng của mình. Người ta xem thời điểm đó là thắng lợi trọn vẹn của nền văn hóa Thiên Chúa giáo đối với Hồi giáo tại bán đảo Iberian, cũng là lúc bắt đầu cuộc đấu tranh giữa hai nền văn hóa mà ngày nay đang lâm vào giai đoạn sinh tử.Thế kỷ 15, nền văn hóa Thiên Chúa giáo thắng thế hoàn toàn tại châu Âu và thi hành 1 chính sách khắt khe. Tín đồ Hồi giáo và Do Thái giáo bị đẩy lùi khỏi Tây Ban Nha. Một số lượng nhỏ sắc dân Berber xin ở lại, hòa nhập với các cộng đồng sắc dân khác. Họ được gọi là dân Gitanos, ngày nay còn khoảng 600.000 người. Tuy nhiên, ban đầu, họ không được dân Tây Ban Nha chính thống chấp nhận vì có màu da nâu đen, một phần vì lối sống đậm chất du mục Bohemian của họ. Bị đẩy ra ngoài lề xã hội, họ lén lút gặp những sắc dân lan bạt như họ, quê ở Arabe, Bắc Phi để vui chơi , đàn hát. Tiếng vọng sầu thẳm từ 1 nền văn hóa đã suy tàn, của nỗi sầu mất mát vang rõ trong tiếng hát của họ, đó là điệu nhạc Flamenco.Flamenco không hề là vũ điệu đặc trưng và vui nhộn của Tây Ban Nha như nhiều người lầm tưởng. Đó là tiếng than thở về một quá khứ đã mất. Trong thời xa xưa người Berber đã đưa tiết điệu âm nhạc của họ vào Tây Ban Nha trong thế kỉ 8, hòa trộn với dân ca Andalusia, do đó, flamenco còn mang rõ âm hưởng Arabe. Nhạc Flamenco truyền thống thường chỉ có 1 giọng nam trầm, khan và buồn, vang đầy âm sắc tiếc nuối của những người mất quê hương và tình yêu của những ai bị đẩy ra bên lề xã hội. Hòa với lời ca chỉ là những nhịp vỗ tay và nhịp chân trên sàn gỗ của những con người đơn sơ, mộc mạc và nghèo nàn. Mãi đến thế kỉ 16 cây đàn Guitar, 1 nhạc cụ mộc mạc, đủ sức thể hiện nhiều cung bậc cảm xúc con người mới được hòa điệu cùng Flamenco.Quê hương của cây đàn Guitar, thật trùng hợp và lạ kỳ lại là ở chính những vùng đất Phi châu, và chính những sắc dân di cư Berber đã đem theo nó khi đến chinh phục châu Âu vào thế kỷ thứ 8. Thế nhưng khi đế chế Hồi giáo suy tàn cũng là lúc cây đàn guitar bị chung số phận, bị coi là 1 nhạc cụ tầm thường và bị đẩy ra ngoài xã hội.Trong tiếng ca đau đớn và phẫn uất chạnh lòng, trong tiếng nhạc guitar ngang tàng, với nhịp giày gõ giữ dội trên sàn gỗ các nàng vũ công dường như không bao giờ biết cười mạnh mẽ nhảy múa trong bộ quần áo sặc sỡ truyền thống của người Bohemian đem lại cho ta 1 ấn tượng không thể nào quên của 1 sắc dân nay đã bị bỏ quên. Bên cạnh điệu múa balet quí tộc với những dàn nhạc khổng lồ của tầng lớp thượng lưu châu Âu sang trọng là Flamenco, bộ mặt nghệ thuật của những con người thua cuộc, nghèo khổ và lang bạt. Nhưng cũng vì thế mà tấm lòng của họ với người đời và quá khứ đã mất lại chân thật hơn cả. Mất quê hương và nguồn gốc văn hóa là nỗi đau xót lớn nhất mà nhiều dân tộc trên thế giới đã phải gánh chịu, bi kịch đó vẫn cứ tiếp diễn, Sevilla tuy nhỏ nhưng chứa cả 1 lịch sử, cả một nền văn hóa muôn đời.(Còn tiếp)

 

Hay quá!!!Một bài viết không chỉ đặc sắc ở khía cạnh âm nhạc mà còn thể hiện người viết có kiến thức tuyệt vời về lịch sử thế giới !!!Qua đó mình mới thấy được nguồn gốc đau thương của cây đàn guitar. Tác giả đâu viết tiếp đi chứ sao để anh em chờ lâu dzậy? Vỗ tay động viên cái nào " border="0" alt="41.gif" /> " border="0" alt="41.gif" /> " border="0" alt="41.gif" />